Το Έθνος

Το έθνος είναι μία γεωγραφική κοινότητα που ερείδεται στο βιολογικό γεγονός της γέννησης. Ένας άνθρωπος γεννιέται μέσα σε ένα έθνος. H σημασία που αποδίδεται στο γεγονός της γέννησης μέσα στην ιστορικά αναπτυσσόμενη, γεωγραφική δομή της πολιτισμικής κοινότητας που καλείται έθνος το καθιστά , σε τελική ανάλυση, μορφή ανθρώπινης συγγένειας. Το έθνος διαφοροποιείται από άλλες μορφές συγγένειας, όπως η οικογένεια, εξαιτίας της σημασίας που αποδίδει στο γεωγραφικό χώρο. Διαφέρει επίσης από άλλες μορφές κοινότητας που δομούνται πάνω σε γεωγραφικές ορίζουσες όπως η φυλή, η πόλις-κράτος ή οι διάφορες «εθνοτικές ομάδες», όχι μόνο λόγω της μεγαλύτερης έκτασης Που καταλαμβάνει αλλά και διότι η σχετικά ομοιογενής κουλτούρα που επιβάλει και παρέχει σταθερότητα, με άλλα λόγια διάρκεια, στο χρόνο.

Ο Άντονι Σμιθ διακρίνει τις εθνοτικές ομάδες σε κατηγορίες και κοινότητες.

Οι εθνοτικές κατηγορίες είναι ανθρώπινοι πληθυσμοί οι οποίες θεωρούνται ως ξεχωριστές πολιτισμικές και ιστορικές συνομαδώσεις. 'Ομως οι ίδιοι οι πληθυσμοί που ορίζουμε με αντό τον τρόπο πιθανόν να μην έχουν πλήρως αναπτυγμένη αυτοσυνείδηση,παρά μόνο μια ασαφή αίσθηση ότι αποτελούν μια ξεχωριστή συλλογικότητα.

Η εθνοτική κοινότητα, από την άλλη πλευρά, χαρακτηρίζεται από αυτά ακριβώς τα γνωρίσματα, έατω και αν υποστηρίζονται και διατυπώνονται σαφώς μόνο από μικρές μερίδες του συγκεκριμένου πληθυσμού ή αν κά¬ποια από αυτά κατά περιόδους γίνονται περισσότερο έντονα και εμφανή από τα υπόλοιπα.

Μπορούμε να κατονομάσουμε έξι τέτοια κύρια γνωρίσματα της εθνοτικής κοινότητας:

1. το κοινό όνομα
2. το μύθο της κοινής καταγωγής
3. τις κοινές ιστορικές μνήμες
4. ένα ή περισσότερα διαφοροποιητικά στοιχεία της κοινής κουλτούρας
5. την πρόσδεση αε μια συγκεκριμένη «πατρίδα»
6. την αίσθηση αλληλεγγύης που συνδέει σημαντικές μερίδες του πληθυσμού.

Οσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός στον οποίο ο δεδομένος πληθυσμός διαθέτει ή μοιράζεται αυτά τα χαρακτηριστικά (και όσο περισσότερα είναι αυτά), τόσο περισσότερο πλησιάζει τον ιδεότυπο της εθνοτικής κοινότητας. 'Οπου υπάρχει συνδυασμός όλων αυτών των στοιχείων είναι φανερό πως έχουμε να κάνουμε με μια κοινότητα βασισμένη σε ιστορική κουλτούρα, η οποία διαθέτει αίσθηση της κοινής της ταυτότητας. Αυτού του είδους η κοινότητα πρέπει να διακρίνεται σαφώς από τη φυλή (ράτσα) -- με την έννοια της κοινωνικής ομάδας στην πποία αποδίδονται μοναδικά, κληρονομικά, βιολογικά χαρακτηριστικά, που υποτίθεται ότι καθορίζουν τα διανοητικά της γνωρίσματα.

Φυσικά πολλά από τα τελευταία στοιχεία προκαλούν σύγχυση λόγω της επίδρασης ρατσιστικών ιδεολογιών και λόγου.

Xρήσιμη ξένη βιβλιογραφία για το θέμα είναι τα βιβλία του Antony Smith (National Identity) και Steven Grosby(Nationalism)

Επίσης ο Νίκος Σβορώνος καθορίζεις ως έθνος .......

"Μια διαμορφωμένη σταθερή κοινότητα ανθρώπων με συνείδηση ότι αποτελεί ένα ενιαίο και αλληλέγγυο σύνολο με δική του πολιτισμική φυσιογνωμία και ψυχοσύνθεση, με κοινά υλικά και πνευματικά συμφέροντα και με σταθερά εκφρασμένη βούληση ή τάση πολιτισμικής ή πολιτικής αυτονομίας, που μπορεί να φτάσει ως την απαίτηση κρατικής ανεξαρτησίας.Η γενική αυτή εικόνα ενός συντελεσμένου έθνους χρειάζεται την ιστορική της εξήγηση, γιατί βέβαια κανένας πλέον σοβαρός μελετητής δεν ικανοποιείται με τις ρομαντικές αντιλήψεις που παρουσίαζαν το έθνος ως κάποια υπερβατή οντότητα δεδομένη από τα πριν, εκτός τόπου και χρόνου, έκφραση μιας φυλής ή, το πολύ, ενός συνόλου συγγενικών φύλων, ή ενός μεταφυσικού "λαϊκού πνεύματος", μιας "ψυχής", ούτε αρκείται στη διαπίστωση ότι το βασικό χαρακτηριστικό της εθνικής ενότητας είναι η κοινή βούληση των ατόμων που το απαρτίζουν".

[Η γένεση και η δημιουργία του ελληνικού έθνους, σ.22]