Το blog, για τους λόγους που βιώνουμε προσωπικά, οικογενειακά και κοινωνικά, αλλάζει την κύρια κατεύθυνσή του και επικεντρώνεται πλέον στην Κρίση.
Βασική του αρχή θα είναι η καταπολέμηση του υφεσιακού Μνημονίου και όποιων το στηρίζουν.
Τα σχόλια του Κρούγκμαν είναι χαρακτηριστικά:
...Άρα βασιζόμαστε τώρα σε ένα σενάριο σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα είναι αναγκασμένη να «πεθάνει στη λιτότητα» προκειμένου να πληρώσει τους ξένους πιστωτές της, χωρίς πραγματικό φως στο τούνελ.Και αυτό απλώς δεν πρόκειται να λειτουργήσει....[-/-]....οι πολιτικές λιτότητας οδηγούν την οικονομία σε τόσο μεγάλη ύφεση που εξανεμίζονται τα όποια δημοσιονομικά οφέλη, υποχωρούν τα έσοδα και το ΑΕΠ και ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ γίνεται χειρότερος.

Παρασκευή 9 Νοεμβρίου 2012

«Το τίμημα της ανισότητας» του Τζόζεφ Στίγκλιτς

Οι εκδόσεις Παπαδόπουλος κυκλοφόρησαν το τελευταίο βιβλίο του Τζόζεφ Στίγκλιτς με τον τίτλο «Το τίμημα της ανισότητας». Ο νεοκευνσιανιστής οικονομολόγος αναλύει την καταστροφική επίδραση της ανισότητας στη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος, της δικαιοσύνης, αλλά και της ίδιας της οικονομίας .Υπό το πρίσμα της παγκοσμίας οικονομικής κρίσης, επεξηγεί πώς συγκεκριμένες νομισματικές και δημοσιονομικές πολιτικές, μαζί με την παγκοσμιοποίηση, συνέβαλαν στη διόγκωσή της ανισότητας.

Η ανισότητα των εισοδημάτων στον δυτικό κόσμο έχει γιγαντωθεί. Στα τελευταία χρόνια της ανάπτυξης πριν την κρίση, το 1% του πληθυσμού απολάμβανε το 65% της αύξησης των εισοδημάτων. Το ΑΕΠ των χωρών αυξανόταν, την ίδια ώρα που οι περισσότεροι άνθρωποι έβλεπαν τα εισοδήματά τους σταθερά ή να μειώνονται. Μία τέτοια ανισότητα, όμως, δεν είναι προαπαιτούμενο για την ανάπτυξη.

Στα αρχαία ελληνικά, η λέξη «πλεονεξία» συχνά συνδέεται με τη λέξη «ύβρις». Οι αρχαίοι Ελληνες έβλεπαν τους τυράννους ως κατά βάση πλεονέκτες στα κίνητρά τους. «Η εξουσία υπηρετεί την πλεονεξία και έτσι για να χαλιναγωγήσει κανείς την εξουσία, πρέπει να χαλιναγωγήσει την πλεονεξία». Ο Τζόζεφ Στίγκλιτς περιγράφει πώς...


 η αχαλίνωτη εξουσία και η ασυγκράτητη απληστία γράφουν τον επιτάφιο του αμερικανικού ονείρου. Η υπόσχεση για την Αμερική ως γη της ευκαιρίας έχει συντριβεί από τους σύγχρονους πλεονέκτες τυράννους, οι οποίοι αποτελούν το 1%, ενώ μεγάλα τμήματα του 99% σ’ όλο τον κόσμο έχουν αρχίσει να διαδηλώνουν την οργή τους. Σ’ αυτή τη συχνά χαοτική οργή, όπως την έχουμε δει στο κίνημα Occupy Wall Street και στους indignados της Ισπανίας, ο Στίγκλιτς δίνει σχήμα, ευφράδεια, ουσία και κύρος. Και δεν το κάνει στο όνομα μιας αντικαπιταλιστικής επανάστασης -παρότι λέει στο 1% ότι η ώρα του τέλους τους μπορεί να είναι κοντά- αλλά με στόχο να αποσπασθεί ο καπιταλισμός από τον φονταμενταλισμό της ελεύθερης αγοράς και να μπει στην υπηρεσία των πολλών, όχι των λίγων.

Τις δεκαετίες του ’70 και του ’80, τα «Chicago Boys», απόφοιτοι της Σχολής Οικονομικών Επιστημών του Σικάγου, με επικεφαλής τον Μίλτον Φρίντμαν, ανέπτυξαν τις θεωρίες τους για την απορρύθμιση, το μικρό κράτος και τις ιδιωτικοποιήσεις, και τους δόθηκαν ολόκληρες χώρες για να πειραματιστούν, ανάμεσά τους η Χιλή του Πινοσέτ, η Βρετανία της Θάτσερ, η Αμερική του Ρέιγκαν. Αντί, όμως, ο πλούτος να κατρακυλήσει από τα ψηλά στα χαμηλά, όπως προέβλεπαν οι θεωρίες των «παιδιών του Σικάγου», βρήκε τον τρόπο να παραμείνει στην κορυφή της πυραμίδας. Οπως εξηγεί ο Στίγκλιτς, οι πολιτικές αυτές προστατεύονται πάντα από μύθους, ανάμεσά τους αυτός που λέει ότι οι πλουσιοπάροχα αμειβόμενοι «αξίζουν» τον πλούτο τους.

«Ασύμμετρη πληροφόρηση»
Το 2001, ο Στίγκλιτς, πρώην υψηλόβαθμος οικονομολόγος στην Παγκόσμια Τράπεζα, ο οποίος έχει ασκήσει οξύτατη κριτική στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, κέρδισε το Βραβείο Νομπέλ Οικονομίας για τη θεωρία του περί «ασύμμετρης πληροφόρησης». Σύμφωνα μ’ αυτήν, όταν κάποια άτομα έχουν πρόσβαση σε προνομιούχες γνώσεις που άλλοι δεν έχουν, η στρέβλωση της «ελεύθερης αγοράς» προκαλεί δυσμενή αποτελέσματα για την ευρύτερη κοινωνία. Ο Στίγκλιτς πραγματοποίησε την εργασία του τις δεκαετίες του ’70 και του ’80, αλλά η ασύμμετρη πληροφόρηση περιγράφει τέλεια το πρόσφατο σκάνδαλο Libor, όπου έγινε χειραγώγηση των επιτοκίων εις βάρος του κοινωνικού συνόλου. Ο Στίγκλιτς περιγράφει λεπτομερειακά τις δραματικές συνέπειες όχι μόνο της τρέχουσας χρηματοπιστωτικής κατάρρευσης αλλά και παλαιότερων νεοφιλελεύθερων παρεμβάσεων στα εισοδήματα, την υγεία και τις προοπτικές του 99%.

Στην ανάλυσή του, ο Στίγκλιτς εκθέτει μεθοδικά και συχνά με εύθυμο λυρισμό τους μύθους που προσφέρουν δικαιολόγηση στον «φετιχισμό του ελλείμματος» και την επιβολή της λιτότητας.

Για τριάντα σχεδόν χρόνια μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1% είχε ένα σταθερό μερίδιο της πίτας στις ΗΠΑ. Από το 2002 έως το 2007, ωστόσο, το 1% απέσπασε το 65% της αύξησης του εθνικού εισοδήματος των ΗΠΑ. Το 2010 το ποσοστό αυτό ήταν 93%. Αυτό δεν δημιούργησε μεγαλύτερη ευημερία για όλους. Αντίθετα, μεγάλο μέρος αυτών των κερδών στράφηκε στην «αναζήτηση προσόδων», δηλαδή δεν δημιουργούσε νέο πλούτο αλλά τον αποσπούσε από άλλους - μια σύγχρονη άγρια δύση. Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, το 90% στις ΗΠΑ είδε το εισόδημά του να ανεβαίνει κατά 15%. Το 1% είδε τα εισοδήματά του να αυξάνονται κατά 150%. Ενας άλλος μύθος είναι ότι οι παραφουσκωμένες αμοιβές των υψηλόβαθμων εταιρικών στελεχών είναι απαραίτητες για να κρατήσουν οι εταιρείες τους ιδιαίτερα ικανούς. Μόνο που, όπως παρατηρεί ο Στίγκλιτς, οι υψηλές αμοιβές απευθύνονται συνήθως στους «ιδιαίτερα ικανούς» στην αποτυχία.

Το χάσμα της ανισότητας γίνεται απύθμενο. Ο Στίγκλιτς αποδεικνύει πώς, στις ΗΠΑ, εκείνοι που γεννήθηκαν φτωχοί θα παραμείνουν φτωχοί στη μεγάλη τους πλειονότητα, παρότι οι επτά στους δέκα Αμερικανούς πιστεύουν ακόμα ότι η σκάλα της ευκαιρίας εξακολουθεί να υπάρχει.

Καπιταλισμός με αρχές
Ο Στίγκλιτς είναι ένας από την ολοένα και περισσότερους ακαδημαϊκούς και οικονομολόγους, ανάμεσά τους ο Πολ Κρούγκμαν, ο Μάικλ Σαντέλ και ο Ραγκουράμ Ρατζάν, οι οποίοι προσπαθούν να εμφυσήσουν και πάλι ηθικές αρχές στον καπιταλισμό. Υποστηρίζει ότι φτάνουμε σ’ ένα επίπεδο ανισότητας που είναι «αφόρητο». Σ’ εκείνους που αναζητούν τις «προσόδους» περιλαμβάνονται επικεφαλής μονοπωλιακών επιχειρήσεων (ο Στίγκλιτς αναφέρεται στην ψευδαίσθηση του ανταγωνισμού: στις ΗΠΑ υπάρχουν εκατοντάδες τράπεζες, αλλά οι μεγάλες τέσσερις μοιράζονται το μισό του τομέα), χρηματιστές, μεγαλοδικηγόροι και πολλοί από αυτούς που υποτίθεται ότι ρυθμίζουν το σύστημα, πολιτικοί και δημόσιοι λειτουργοί, οι οποίοι όμως διαφθείρονται και εξουδετερώνονται από τους «λομπίστες» και από την ίδια την απληστία τους.

Στο «πεδίο μάχης των ιδεών», οι κυβερνήσεις στρέφουν τη μια ομάδα πολιτών εναντίον της άλλης, δαιμονοποιώντας για παράδειγμα εκείνους που παίρνουν επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας, ενώ αυτό που ο Στίγκλιτς αποκαλεί «επιδότηση προς τις εταιρείες» παραμένει ανεξέλεγκτο. Tο 2008, η ασφαλιστική εταιρεία ΑΙG εισέπραξε 150 δισεκατομμύρια από τους φορολογούμενους των ΗΠΑ - πάνω από το μισό που δαπανήθηκε σε προνοιακά επιδόματα για τους φτωχούς από το 1990 έως το 2006. Ο Στίγκλιτς είναι σθεναρός συνήγορος του ισχυρού δημόσιου τομέα. Υποστηρίζει την πλήρη απασχόληση, τη μεγαλύτερη επένδυση σε δρόμους, τεχνολογία, εκπαίδευση, αλλά και πιο αυστηρούς ελέγχους και απόδοση ευθυνών.

Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν είναι ανεπαρκές ως μέτρο προόδου, πιστεύει. Ο Στίγκλιτς θέλει να δει παραμέτρους που να περιλαμβάνουν το κόστος της κακής διαχείρισης των φυσικών πόρων. Αναδεικνύει το τίμημα της φτωχοποίησης του πληθυσμού, της διαφθοράς και της αδικίας.

Το «Τίμημα της ανισότητας» είναι μια ισχυρή έκκληση για να εφαρμοστεί αυτό που Αλεξίς ντε Τοκβίλ είχε αποκαλέσει «καλώς εννοούμενο προσωπικό συμφέρον». Γράφει ο Στίγκλιτς: «Το να προσέχεις το συμφέρον των άλλων -μ’ άλλα λόγια την κοινή ευημερία- είναι στην πραγματικότητα μια προϋπόθεση για τη δική σου ευημερία… δεν είναι απλώς καλό για την ψυχή, είναι καλό και για την επιχειρηματικότητα». Δυστυχώς, αυτό ακριβώς είναι που δεν καταλαβαίνουν ποτέ οι πλεονέκτες - και το τίμημα το πληρώνουμε όλοι.

10 σχόλια:

  1. Asxeto:

    Akrhta des auto

    http://www.enikos.gr/specials/95277,Boylgarika_xwria_zhtoyn_enwsh_me_thn_Ell.html

    ???!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Το διάβασα. Δεν μου δημιουργεί εντύπωσω, διότι στην Βουλγαρία η διαφθορά είναι η χειρότερη στην ΕΕ. Ίσως τους ξεπεράσουμε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ίσως,εν τέλει,να γίνη κάτι ανάλογο και 'στην περίπτωση των ''μακεδονοειδών'' περιοχών-χωρίων,ώστε να λυθή,επί τέλους,και το Ψευδομακεδονικό (ελληνικό εθνικό) Ζήτημα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Akritas,πού κατηγοριοποιείται,πού 'μπορεί να κατηγοριοποιηθή,'σε ποίαν κατηγορία οικονομικής σκέψης 'μπορεί να ενταχθή ο Joseph E. Stiglitz,επί τη ευκαιρία αφενός,μεν,της συγκεκριμένης σου ανάρτησης,εδώ,αφετέρου,δε,του βιβλίου και του λόγου του,εδώ;



    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Οικονομικά στον νεοκευνσιανισμό και πολιτικά στον Σύγχρονο Φιλελευθερισμό.

      Διαγραφή
  5. Είναι,όπως μέχρι στιγμής διαφαίνεται,ένας δυναμικός ανερχόμενος οικονομολόγος(μεταξύ των τόσων όσων υπάρχουν αλλά που 'βρίσκονται 'στην πλήρη αφάνεια)που δεν παύει να υποδεικνύη και να συμβουλεύη με το κύρος που έχει αποκτήση,που έχει σφυρηλατήση λύσεις και προτάσεις που,όμως,δεν εισακούονται(και αυτές),Ακρίτα,επομένως και δεν πρόκειται,δε,να εφαρμοσθούν.





    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν είναι ανερχόμενος, αλλά ένας καταξιωμένος οικονομολόγος, με μια πορεία 30 ετών. Αν διάβαζες το βιβλίο του «η μεγάλη αυταπάτη», θα έλεγες ότι γράφτηκε...σήμερα. Και όμως γράφτηκε το 2003.
      Και θα με ρωτήσεις, τι μεσολάβησε από τότε μέχρι σήμερα;
      Η Μεγάλη Αμερικάνικη Κρίση, η οποία μεταδόθηκε στην Ευρώπη. Όπως άλλαξε και η ηγεσία στις ΗΠΑ, με την προεδρία του Ομπάμα το 2008.
      Και όμως ο Ομπάμα κόντεψε να χάσει τις εκλογές επειδή οι οικονομολόγοι που τον στήριξαν το 2008, οι οικονομολόγοι που είχαν προιεδοποιήσει για την κατάρευση της Αμερικάνικης οικονομίας, άρχισαν να τον κατηγορούν ότι δεν έκανε αυτά που πρέπει.
      Ένας από αυτούς τους οικονομολόγους αυτούς είναι και ο Στίγκλιτς.

      Ξέρεις, ο Κέυνς έγραψε το βιβλίο του το 1936. Η πολιτική του εφαρμόστηκε μετά από 10 χρόνια και μετά από ένα παγκόσμιο πόλεμο.Είμαστε σε μια εποχή όμως που οι ιδέες και οι προτάσεις δεν είναι μέσα σε στεγανά πληροφόρησης, αλλά σε την εποχή της παγκοσμιοποιημένης πληροφόρησης. Και αυτό που θα ανατρέψειτο δόγμα της λιτότητας και του γερμανικού νεομερκαντιλισμού , θα είναι η κοινωνική έκρηξη.

      Διαγραφή
  6. Τι μορφή θα έχη ή (και) θα λάβη αυτή η (περίφημη)''κοινωνική έκρηξη''(ή και ''εξέγερση'' κατ'άλλους ακόμα)που γράφεις,όμως,μένει άγνωστη.Πρωτίστως και κυρίως,απαιτείται γνώση και συνείδηση,Ακρίτα.Γνωστικότητα και συνειδητοποίηση εκ μέρους της (λεγομένης και γραφομένης) ''Κοινωνίας των Πολιτών''(των Ελλήνων Πολιτών εν προκειμένω).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σε αυτό δεν μπορώ να σου απαντήσω. Ελπίζω μόνο να μην έχουμε επανάληψη των γεγονότων του μεσοπολέμου.

      Διαγραφή
    2. Εκτιμώ και διαβλέπω πως η τωρινή συνθήκη είναι εντελώς διαφορετική από την τοτινή.Θα επανέλθουμε,ολική επάνοδος 'στα εγκληματικά λάθη της μεταβατικής,εξ άλλου,εκείνης εποχής;Ολέθριο θα είναι και θα σημάνη και σχεδόν τη 'σε αφάνταστο βαθμό και σημείο φυλλορροή του έθνους μας και του λαού μας.Η ταφόπλακα ήδη έχει,εν πολλοίς,τεθή από το οχυρό-κρατίδιο των Αθηνών(πόλη κατασταθείσα αβίωτη-μη βιώσιμη και πόλη μη πρωτεύουσα πια..).Όπως και να έχη,όμως,'σε κάθε περίπτωση,ΤΟ ΔΙΣ(Ή ΚΑΙ:''ΤΡΙΣ'')ΕΞΑΜΑΡΤΕΙΝ,Γ Υ Ν Ν Ι Δ Ο Σ(ΚΑΙ ΟΥΤΕ ΚΑΙ ''Α Ν Δ Ρ Ο Σ'')(ΣΤΟΙΧΕΙΟΝ/ΓΝΩΡΙΣΜΑ/ΙΔΙΟΝ)*.

      *[ΚΑΙ ΜΕΤΑ Μ Α Λ Α Κ Ι Α Σ ΠΟΛΛΗΣ ΤΕ ΚΑΙ ΠΑΜΠΟΛΛΗΣ (Α Μ Π Ε Λ Ο-)('')ΦΙΛΟΣΟΦΟΥΝΤΟΣ('')].


      Διαγραφή

Σχόλια τα οποία θα περιέχουν Greekenglish, ύβρεις, μειωτικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς δεν θα αναρτώνται.