Προσδιοριστικοί παράγοντες που επηρεάζουν τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ

Παρά την επίτευξη εντυπωσιακού πρωτογενούς πλεονάσματος της γενικής κυβέρνησης (3,9% του ΑΕΠ το 2016), ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ αυξήθηκε την περυσινή χρονιά, με βάση τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο 179%, από 177,4% το 2016.

Όπως αναφέρει η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο της δελτίο και αναδημοσιεύει το euroday , η μηχανική της εξέλιξης του λόγου χρέους προς ΑΕΠ καθώς και των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας στα επόμενα χρόνια είναι μείζονος σημασίας για την αξιολόγηση των εναλλακτικών λύσεων, για την ελάφρυνση του χρέους

Οι μεταβολές στον λόγο χρέους προς ΑΕΠ από έτος σε έτος καθορίζονται από τρεις προσδιοριστικούς παράγοντες:

α) το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος,

β) τη διαφορά του επιτοκίου δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου από τον ρυθμό μεταβολής του ονομαστικού ΑΕΠ και

γ) λοιπές προσαρμογές (προσαρμογή ελλείμματος/χρέους), δηλαδή δαπάνες που ενώ δεν επηρεάζουν το έλλειμμα αυξάνουν το χρέος, και αντίστοιχα έσοδα τα οποία δεν επηρεάζουν το έλλειμμα αλλά επιδρούν μειωτικά στο χρέος, όπως για παράδειγμα τα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων.

Η επίδραση από τη μεταβολή του ΑΕΠ σε σχέση με το επιτόκιο (παράγοντας β), γνωστή ως snowball effect, εκφράζει τη μεταβολή του μεσοσταθμικού ύψους του ονομαστικού επιτοκίου (κόστος εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους) και του ρυθμού της ονομαστικής μεγέθυνσης πολλαπλασιαζόμενο με τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ της περυσινής περιόδου. 

Εξετάζοντας διαχρονικά την επίπτωση που έχουν οι ανωτέρω μεταβλητές στη μεταβολή του χρέους προς ΑΕΠ ανά έτος, παρατηρείται ότι το 2016, ενώ η επίτευξη υψηλού πρωτογενούς πλεονάσματος λειτούργησε πτωτικά στη μεταβολή του χρέους, δεν κατέστη, ωστόσο, δυνατό να αντισταθμίσει την αυξητική μεταβολή της επίδρασης των παραγόντων β και γ. Ως αποτέλεσμα, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε κατά 1,6 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ.