Εθνολογική κατάσταση πληθυσμού Μακεδονίας το 1925

Κανένας υπολογισμός μέχρι σήμερα, Ελληνικός, Βουλγαρικός ή Γιουγκοσλαβικός δεν αντικατοπτρί­ζει την πραγματική εθνολογική σύνθεση του πληθυσμού της Ελληνικής Μακεδονίας την δεκαετία του 1920-1930. Πιο πριν το οπτικό πεδίο είναι ακόμα πιο θολό.Είναι επίσης βέβαιο πως, παρά τη Συνθήκη του Νε'ίγύ, δεν αποχώρησε το σύνολο των Σλαβό­φωνων από την Ελληνική Μακεδονία.
Φαίνεται πως, παρά τους ελληνικούς ισχυρισμούς, εξακολουθούσαν να παραμένουν στα τέλη της δεκαετίας του 1920 πολλοί Σλαβόφωνοι, οι οποίοι δεν θα μπορούσαν να θεωρηθούν ικανοποιημένοι που οι πόλεμοι και οι συνθήκες τους είχαν τάξει από την ελληνική πλευρά των συνόρων. Παρ' όλα αυτά, ο αριθμός τους ποτέ δεν έφτανε στα αριθμητικά δεδομένα που ισχυρίζονταν οι Βούλγαροι και ιδίως οι Γιουγκοσλάβοι που ασχολήθηκαν με το ζήτημα.

Είναι σχε­δόν βέβαιο ότι ο αριθμός των 80.000 περίπου της απογραφής του 1928 περιλαμβάνει μόνον τους πρώην εξαρχικούς Σλαβό­φωνους.

Οι πρώην Πατριαρχικοί, οι «Γραικομάνοι» των αρχών του αιώνα, φαίνεται ότι δεν προσμετρήθηκαν ξεχωριστά και ενσωματώθηκαν στους υπόλοιπους Έλληνες.

Προς αυτήν την κατεύθυνση συνηγορεί η απόρρητη στατιστική του πληθυσμού της Μακεδονίας, την οποία διενήργησε η Γενική Διοίκηση Μακεδονίας στις αρχές του 1925, λίγο πριν δηλαδή ολοκληρω­θεί η μετανάστευση των πληθυσμών μεταξύ της Ελλάδας και της Βουλγαρίας και η οποία βγήκε στην δημοσιότητα τα τελευταία χρόνια.

Η στατιστική αυτή αναφέρεται σε Σλαβό­φωνους «τέως πατριαρχικούς», τους οποίους υπολογίζει σε 76.098, και σε Σλαβόφωνους «τέως εξαρχικούς», που τους εκτιμά σε 97.636 άτομα, εκ των οποίων επρόκειτο να μεταναστεύ­σουν συνολικά 11.228 άτομα.

Έτσι, οι «τέως εξαρχικοί» θα περιορίζονταν τελικά σε 86.408. Βέβαια, η διάκριση σε «τέως πατριαρχικούς» και «τέως εξαρχικούς Σλαβόφωνους» δεν ση­μαίνει απαραιτήτως ότι οι πρώτοι είχαν ελληνική συνείδηση, ενώ οι άλλοι όχι, καθώς οι ονομασίες «Πατριαρχικός» και «Εξαρχικός» δεν ταυτίζονταν πάντοτε με τους όρους «Ελληνόφρων» και «Βουλγαρόφρων» αντίστοιχα. Το φρόνημα των κατοίκων μπορούσε εύκολα να αλλάξει είτε από καιροσκοπισμό, είτε λόγω πιέσεων. Το σπουδαιότερο πάντως είναι ότι η μετα­πήδηση των Σλαβόφωνων από τα θρησκευτικά στρατόπεδα των αρχών του αιώνα στα εθνικά κράτη του Μεσοπολέμου, δεν απο­τελούσε καθόλου εύκολη υπόθεση.

Ειδικότερα, παρατίθενται τα στατιστικά δεδομένα την απόρρητης έκθεσης στον πίνακα στην αρχή του νήματος.
Κατά την γνώμη μου είναι η πιο ακριβής στατιστική δημογραφική μελέτη σε ότι αφορά την Εθνολογική κατάσταση στην Μακεδονία.

Πρωτεύουσες Πηγές

1. Α.Υ.Ε./1925/Β/40,2, «Συνοπτική στατιστική του πληθυσμού της Γενικής Διοικήσεως Μακεδονίας (αρχάς 1925)»
2. Συνοπτική στατι­στική πληθυσμού Δυτ. Θράκης και Ανατ. Μακεδονίας 1925», Κομοτηνή, 19 Νοεμβρίου 1925.

Δευτερεύουσες Πηγές (όπου θα βρει ο ερευνητής περισσότερες κοινωνικο-οικονομικές αναλύσεις)

1. Μετακινήσεις Σλαβόφωνων πλυθυσμών (1912-1930), Ιάκωβος Μιχαηλίδης, ΚΕΜΟ, 2003
2. Population Exchange in Greek Macedonia, Oxford, Elizabeth Kontogiorgi, 2006