Λεηλασία Φρονημάτων, Το Μακεδονικό Ζήτημα κατά την Κατοχή και τον Εμφύλιο Πόλεμο στη Δυτική Μακεδονία (1941-1949)

του Ιωάννη Κολιόπουλου.
Εκδότης: Βάνιας


Ένα από τα πιο πολύτιμα βιβλία της Ελληνική Ιστοριογραφίας και αφορά την ταραγμένη ιστορία της δεκαετίας του 40 είναι του Μακεδόνα ιστορικού Ιωάννη Κολιόπουλου. Το έργο αυτό είναι δίτομο και εξετάζει τα ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν στην Δυτική Μακεδονία με επίκεντρο τους Σλαβομακεδόνες αλλά και όχι μόνο. Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε ένα απόσπασμα από τον πρόλογο του 2ου τόμου.

.....................Θύμα τέλος τής ίδιας πολιτικής όρθοφροσύνης υπήρξε και ή συ­στηματική διερεύνηση τοϋ ρόλου πού έπαιξαν στόν Εμφύλιο Πόλεμο οί ίδιοι οί Σλαβομακεδόνες τής Ελλάδος, μέ συνέπεια νά άσχολοϋνται μέ τό θέμα αυτό αποκλειστικά σχεδόν ανθρωπολόγοι και δημοσιογράφοι μέ εκπληκτικές επιδόσεις στήν εκμετάλλευση τής ευαισθησίας μιας κοινής γνώμης πού χρειάζεται κάθε τόσο 'θύματα γιά νά συγκινείται. Άπό τά διαθέσιμα στοιχεία δέν είναι δυνατό νά παρουσιασθή ακόμη μιά ολοκλη­ρωμένη εικόνα τοϋ ρόλου τους στήν εμφύλια διαμάχη τής πιό τραγικής δεκαετίας τής Νεωτέρας Ελλάδος. Πολλές δέ ψηφίδες τής εικόνας αυτής ίσως νά μή τοποθετηθούν παρά μόνο άπό τις επόμενες γενιές, οί όποιες θά έχουν ίσως λιγότερες αναστολές άπό τήν παρούσα στήν αναψηλάφη­ση τοϋ ιστορικού παρελθόντος. Επιτρέπουν, ωστόσο, τά στοιχεία αυτά μιά πρώτη, κάπως διστακτική, 'επίσκεψη στους Σλαβομακεδόνες τής δεκαετίας τοϋ 1940, και άπό μιά τέτοια επίσκεψη αποκομίζει κανείς τήν εντύπωση on οί Σλαβομακεδόνες ήσαν και θύματα και θύτες, θύτες όσο και θύματα, μέ τήν απαραίτητη διευκρίνηση ότι πολλά ήσαν τά θύματα και λίγοι οί θύτες.

ΟΊ Σλαβομακεδόνες της περιοχής πού εξετάζεται σ' ετούτη τή μελέτη, εισήλθαν στήν ταραγμένη αυτή δεκαετία μέ ορισμένες 'δουλεϊες'. Ή έπιπολάζουσα βουλγαροφιλία στους σλαβομακεδονικούς θυλάκους αυτής τής περιοχής άναπαρήγε και κατά καιρούς επέτεινε τήν καχυποψία τών κρατικών αρχών, οί δέ επαφές πολλών έξ αυτών με βουλγαρομακεδονικούς άλυτρωτικούς κύκλους ενίσχυε τή γενικότερη έλ­λειψη εμπιστοσύνης στό "σλαβόφωνο στοιχεΤο'.

Τή θέση τών Σλαβομα­κεδόνων τής Ελλάδος επιδείνωσε ή υιοθεσία τους άπό τήν Κομμουνιστι­κή Διεθνή και τό ΚΚΕ, ώς χωριστής εθνικής κοινότητας πού θά έπρεπε νά σχηματίσει, άπό κοινοΰ μέ τά άλλα δύο τμήματα τής ίδιας κοινότη­τας, τό γιουγκοσλαβικό και τό βουλγαρικό, μιά "ενιαία και ανεξάρτητη" Μακεδονία.

Ή έπιπολάζουσα βουλγαροφιλία και ή διείσδυση τοϋ κομμουνισμού δημιούργησαν τούς απαραίτητους διωχθέντες κατά τή διάρκεια τής Δι­κτατορίας τοϋ Μεταξά, γιά νά ένισχυθή ή διάχυτη εντύπωση ότι οί Σλαβομακεδόνες αποτελούσαν μειονότητα ύπό διωγμόν. Οί διώξεις Σλα­βομακεδόνων Κομμουνιστών, γιά τά κομμουνιστικά τους φρονήματα μάλλον παρά γιά τήν πιθανή καταγωγή τους, και ή σκαιά συμπεριφορά ορισμέ­νων κρατικών οργάνων απέναντι στήν έμμονη πολλών Σλαβομακεδόνων νά χρησιμοποιούν τή γλώσσα τους εις πείσμα τών αρχών, έγιναν τά 'δεινά' τών Σλαβομακεδόνων, τά όποια έσπευσαν νά εκμεταλλευθούν κατά τήν περίοδο πού ακολούθησε κάθε λογής αυτόκλητοι προστάτες τους.

Ή αναμενόμενη δυσαρέσκεια μερίδας τών Σλαβομακεδόνων άπό τις δικαιο­λογημένες ή αδικαιολόγητες διώξεις έδωσαν τή δυνατότητα στις αρχές κατοχής, άπό τό 1941 και εξής, νά δημιουργήσουν ρήγματα στή συνοχή τοϋ πληθυσμού τής περιοχής.

Λίγοι στήν άρχή, περισσότεροι όσο περνού­σε ό καιρός, μερικές χιλιάδες Σλαβομακεδόνες ώς τό τέλος τής Κατοχής εκτέθηκαν απέναντι στους άλλους "Ελληνες δεχθέντες νά δηλώσουν βουλ­γαρική ταυτότητα και νά συνεργασθούν μέ τούς κατακτητές, περί δέ τούς 2.000 όπλίσθηκαν άπό τούς Ιταλούς τό 1943 και κατόπιν άπό τούς Γερμανούς εναντίον τοϋ ΕΛΑΣ και σχημάτισαν ένα είδος πολιτο-φυλακής, τούς Κομιτατζήδες. Οί Σλαβομακεδόνες αυτοί ήσαν ώς επί τό πλείστον καιροσκόποι και τυχοδιώκτες, άλλά εξέθεσαν τό σύνολο τών Σλαβομακεδόνων στά μάτια τών άλλων Ελλήνων. ........................................