H ιθαγένεια των μεταναστών

Η κυβέρνηση δηλώνει έτοιμη να δώσει το πράσινο φως για τη χορήγηση ιθαγένειας στα παιδιά των μεταναστών που διαβιούν νόμιμα στη χώρα. Ανεξάρτητα από την οπτική γωνία που ο καθένας αντιμετωπίζει το θέμα, υπάρχουν κάποια ζητήματα που μένει να απαντηθούν. Πρώτα απ’ όλα, ποια είναι η τελική στόχευση της κυβερνητικής πρωτοβουλίας και πόσο καλά μελετημένη είναι στις κρίσιμες λεπτομέρειές της. Και δεύτερον, πόσο σφαιρικά και σε βάθος χρόνου αντιμετωπίζει το μεταναστευτικό ζήτημα, το οποίο για τη χώρα μας είναι εξαιρετικά κρίσιμο.

Για παράδειγμα, στο ξεκίνημα ανάληψης της πρωτοβουλίας της, η κυβέρνηση έχει εικόνα πόσοι, έστω περίπου πόσοι, είναι οι πολίτες άλλων χωρών που διαμένουν στη χώρα νομίμως και πόσοι παρανόμως;

Πώς είναι κατανεμημένοι στην επικράτεια;

Πώς ζουν;

Πόσοι εργάζονται και πόσοι από αυτούς πληρώνουν φόρους;

Πόσα παιδιά μεταναστών πηγαίνουν στο σχολείο και πόσα όχι;

Ποια είναι η κατάσταση της γενικής τους υγείας;

Επισήμως, ουδείς εκ των αρμοδίων -σήμερα ή κατά το παρελθόν- είναι σε θέση να δώσει ακριβή στοιχεία. Ανεπισήμως, κάποιες πηγές ανεβάζουν τον αριθμό των νομίμων και παρανόμων μεταναστών στη χώρα μας περίπου στο...

.. 12% του συνολικού αριθμού, δηλαδή στα ένα εκατομμύριο διακόσιες χιλιάδες ανθρώπους. Άλλοι, ανεβάζουν τον αριθμό αυτό κατά περίπου 300.000 ανθρώπους, ενώ υπάρχουν και ορισμένοι που επιμένουν ότι η πραγματικότητα είναι πιο πιεστική και ότι το σύνολο των μεταναστών που βρίσκονται επί ελληνικού εδάφους φτάνει τα 1,8 εκατομμύρια. Όπως και να έχει, μια βόλτα στο κέντρο της Αθήνας και τις γειτονιές της είναι αρκετή για να καταλάβει κανείς ότι ο αριθμός όλο και αυξάνεται. Τόσο που όσοι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο ασχολούνται με το θέμα, συμφωνούν ότι στις μέρες μας περίπου ένα στα πέντε παιδιά στην Ελλάδα γεννιέται από ξένη μητέρα. Άλλωστε, οι μετανάστες έχουν σαφώς μεγαλύτερες επιδόσεις στις γεννήσεις από τον εγχώριο πληθυσμό.

Το δεύτερο ερώτημα που δεν έχει απαντηθεί μέχρι στιγμής από την κυβέρνηση -που έχει και την πρωτοβουλία των κινήσεων- είναι ποια η στόχευση της πρωτοβουλίας που αναλαμβάνει. Διότι αν δεν αποσαφηνιστεί αυτή, δεν μπορεί να καλυφθεί το επόμενο κρίσιμο ερώτημα «πόσοι νόμιμοι μετανάστες θα πρέπει να εισέρχονται στη χώρα και τι είδους μετανάστες θα πρέπει να λαμβάνουν την άδεια εισόδου και εργασίας. Και αυτή η παράμετρος είναι εξίσου κρίσιμη με τη χορήγηση της ιθαγένειας.

Κατά γενική παραδοχή, από το 1990 μέχρι σήμερα, η μετανάστευση προς την Ελλάδα δεν υπήρξε το αποτέλεσμα μιας συνειδητής πολιτικής επιλογής, αλλά η αδυναμία φύλαξης των συνόρων και η μετέπειτα αδυναμία εφαρμογής μιας πολιτικής συστηματικής αποτροπής και επαναπατρισμού των παράνομων μεταναστών.

Οι εκ των υστέρων νομιμοποιήσεις, τόσο το 1998 όσο και το 2001, το 2005 και το 2007 επίσης δεν έγιναν στη βάση ενός ευρύτερου σχεδιασμού, με μοναδικό αποτέλεσμα, να παρακινηθούν και άλλοι μετανάστες να εισέλθουν παράνομα στη χώρα με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή και εκείνοι θα νομιμοποιηθούν. Όλα αυτά, χωρίς ποτέ να συζητηθούν σοβαρά οι εθνικές προτεραιότητες, οι ανάγκες της αγοράς εργασίας, οι δυνατότητες υποδοχής των ανθρώπων αυτών, παροχής υπηρεσιών υγείας, εκπαίδευσης κ. ά. Οι δυνατότητες παροχής, δηλαδή, ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης και κοινωνικής προστασίας.

Η ανάγκη να δοθεί η ελληνική ιθαγένεια σε παιδιά ξένης καταγωγής που γεννιούνται εδώ, την οποία προκρίνει η κυβέρνηση, δύσκολα μπορεί να αμφισβητηθεί. Παραμένουν, ωστόσο, πολλά ερωτήματα αναπάντητα.

Πέραν των παιδιών αυτών, πόσους αφορά αυτή η απόφαση;

Με τι κριτήρια θα προσδιοριστούν οι «μακροχρόνια παραμένοντες» στη χώρα;

Θα υπάρξουν δικλίδες ελέγχου, π. χ. προηγούμενος χρόνος παραμονής των γονέων στη χώρα προκειμένου να δικαιούται το παιδί την ιθαγένεια ή θα μετατραπεί αίφνης η Ελλάδα στον ιδανικό τόπο τοκετού;

Υπάρχει σχέδιο ή έστω διαβούλευση για την πολιτική που θα οδηγήσει σε ουσιαστική ενσωμάτωση των νόμιμων μεταναστών στην ελληνική κοινωνία;

Και πριν φτάσουμε εκεί... μήπως πρέπει να προηγηθεί η επίλυση άλλων ζητημάτων, όπως εκείνα της παράνομης μαζικής εισόδου, της απέλασης, των συνθηκών διαμονής και διαβίωσης κ. λπ.;

Της Έλλης Τριανταφυλλου

news.kathimerini.gr