Ποιος απελευθερώθηκε το 1912;

του Γιάννη Ταχόπουλου
Εφημερίδα Ρήξη, 13-12-2011

Ο Άκης Γαβριηλίδης επιτίθεται στην ιστορική μνήμη της Θεσσαλονίκης!

Ο Άκης Γαβριηλίδης, γνωστός για την πρωτοτυπία των ύβρεών του κατά του Ρίτσου κ.ά., με αφορμή την επέτειο της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης έγραψε το άρθρο: Ποιος απελευθερώθηκε το 1912; Σκέψεις με αφορμή τον επικείμενο εορτασμό των εκατό χρόνων από την «απελευθέρωση» της Θεσσαλονίκης.
Προσπερνώντας την διόλου πρωτότυπη αξίωσή του να ορίσει τι συνιστά πραγματική ελευθερία και την άποψή του ότι ένας λαός δεν θεωρείται ελεύθερος/ασφαλής όταν αποκτά δικό του κράτος, ούτε καν ότι δύναται να έχει ένα «δικό» του κράτος –ίσως οι Παλαιστίνιοι, αλλά και η Σαλονικιά Ρ. Μόλχο να είχαν αντίρρηση–, εξετάζουμε τα επιχειρήματά του.
Πάντως, εναντιώνεται στο κράτος του έθνους υπηρετώντας ένα πολύ μεγαλύτερο κράτος άλλου είδους και λιγότερο δημοκρατικό: Έτσι φαντάζεται τον αντικρατισμό. Για τον Α.Γ., η απελευθέρωση του 1912 είναι στην πραγματικότητα...κατάληψη της πόλης, γιατί οι Έλληνες το 1912 αποτελούσαν μειονότητα και γιατί η Ελλάδα εισέβαλε στην οθωμανική αυτοκρατορία. Αυτό συνιστά αποδοχή της οθωμανικής πραγματικότητας, σε βαθμό τέτοιο ώστε η ανατροπή της να συνιστά αδικαιολόγητη πράξη βίας: Οι Έλληνες έγιναν μειονότητα λόγω της οθωμανικής βίας· το επιχείρημα ότι ήταν μειονότητα το ’12 και άρα δεν υπήρξε απελευθέρωση, συνιστά υπεράσπιση της βίας η οποία τους μετέτρεψε σε μειονότητα, και φυσικά είναι ένα επιχείρημα βασισμένο μόνο στη ισχύ των όπλων.

Οι Οθωμανοί κατέκτησαν εδάφη στα οποία δεν ζούσαν μουσουλμάνοι, το ελληνικό εθνοκράτος απελευθέρωσε εδάφη στα οποία ζούσαν Έλληνες πολύ πριν από την οθωμανική κατάκτηση. Τη βία (αυτή) αποδέχονται όσοι αξιολογούν βάσει των επιπτώσεών της τις ελληνικές αξιώσεις πάνω στην πόλη. Ο Α.Γ. ισχυρίζεται ότι δεν ήταν όλα σκλαβιά, μαυρίλα κ.λπ. ως το 1912: Αυτό είναι αλήθεια, αλλά μόνο για ορισμένες από τις μη ελληνικές κοινότητες. Είναι αφελές να πιστεύεται ότι τα πράγματα ήταν όλα καλά ή μαύρα εξίσου για όλες τις κοινότητες και/ή ότι αυτό εννοούν όσοι μιλάνε για σκλαβιά. Αν εξαιρέσουμε τη σφαγή Δυτικών στα 1876, την εκδίωξη των Αλβανών μουσουλμάνων, τις περιοδικές, αλλά όχι σπάνιες διώξεις και τον εξισλαμισμό σημαντικού τμήματος των Εβραίων, καθώς και το ότι αυτοί ήρθαν από τη Δύση ως επιστήμονες και λόγιοι, καταλήγοντας λόγω των οθωμανικών αντιλήψεων, μεσσιανιστές και καβαλιστές, ώς το 1912 όλα ήταν ρόδινα για τους μουσουλμάνους κατακτητές και τους εξισλαμισμένους συνεργάτες τους, εκτός από τις σχεδόν ανά πενταετία προκαλούμενες πυρκαγιές και τις επιδημίες χολέρας και πανούκλας. Πράγματι, οι κατακτητές δεν απελευθερώνονται: Χάνουν τη λεία τους. Για τους Έλληνες (βλ. οθωμανικά αρχεία Θεσσαλονίκης) απέμεναν οι βαρύτεροι φόροι, το παιδομάζωμα (όταν τις εκ των απίστων γονέων ή άλλος τις αντιστή εις την παράδοσιν του γενιτσάρου υιού του, θ’ απαγχονίζηται ευθύς εις το κατώφλιον της θύρας του, του αίματός του θεωρουμένου άνευ αξίας), η κατάσχεση εκκλησιών και η θρησκευτική καταπίεση (Εν ταις χώραις του θεοφρουρήτου κράτους του Ισλάμ η ανέγερσις εις τινα πόλιν ή χωρίον νέων εκκλησιών ή μονών απαγορεύεται απολύτως… Μόνον η επιδιόρθωσις και η επισκευή των ήδη υπαρχουσών παλαιών επιτρέπεται και αύτη κατόπιν ειδικής αδείας, χορηγουμένης παρά της γραμματείας του υψηλού Χαλιφάτου μου), οι σφαγές και η θεσμοθετημένη γκετοποίηση (βλ. Ιω. Αναγνώστη), ενώ το 1911 οι Νεότουρκοι στη Θεσσαλονίκη αποφάσισαν τον εκτουρκισμό/εξόντωση των χριστιανών της αυτοκρατορίας. Αλλά ακόμη και για τους Έλληνες, παρά το ότι ήταν μειονότητα, τον 18ο αι. επικρατούσαν στο εμπόριο της Θεσσαλονίκης μέχρι το 1821, ώσπου η σφαγή τους έδειξε για μια ακόμη φορά ποιος είναι ο κυριαρχούμενος και ποιος ο κυρίαρχος (Αναφέρουμε απλώς τις σφαγές του 1571 και 1772.). Έτσι, η παρουσία «εθνικών» μνημείων και καθιέρωση ελληνικών ονομασιών στις οδούς δεν υποδηλώνει κάποια Κατοχή και αθέλητη συμμόρφωση των κατοίκων της προς την «ελληνοκανονιστικότητα», όπως πιστεύει ο μεγάλος ανατόμος των ψυχών Α.Γ., αλλά έκφραση του ότι δεν είχαν την τύχη (μαζί με κομμάτι των Μικρασιατών) πολλών Μικρασιατών σύμφωνα προς το νεοτουρκικό πρόγραμμα. Το ότι οι Τούρκοι διοικητές στη Φλώρινα και τη Θεσσαλονίκη δήλωναν το ’12 στους Έλληνες ότι από αυτούς τις πήρανε, σε αυτούς τις παραδίδουν και «από τους Έλληνες την πήραμε, στους Έλληνες θα την παραδώσουμε», δεν μπορεί να αποδοθεί στον φιλελληνισμό ούτε στον καιροσκοπισμό τους. Ο Α.Γ. υποστηρίζει ότι το ελληνικό κράτος μετέφερε στην ευρύτερη περιοχή της πόλης πρόσφυγες του ’22 ώστε να την εξελληνίσει· ούτε λέξη για τον σχεδιασμένο και πραγματοποιημένο από τους Οθωμανούς αφελληνισμό Μακεδονίας-Θεσσαλονίκης μέσω του συστηματικού εποικισμού τους με μη ελληνικούς πληθυσμούς τον 15ο αι., έμπρακτη ανατροπή του οποίου ήταν ο επανελληνισμός της περιοχής.
Ο Α.Γ. καταγγέλλει την καταστροφή μιναρέδων χτισμένων σε εκκλησίες κι έτσι θεωρεί ηθικά αδιάφορο ή δίκαιο τον βίαιο αφελληνισμό/αποχριστιανισμό της πόλης μετά το 1430 (καταστροφή κοιμητηρίων, εκκλησιών, μνημείων κ.ά.). Με τις εμμονές του ξεσκεπάζει την ανδροκρατία –όντας ειδικός στο να ανακαλύπτει παντού αντισημιτισμό και σεξισμό, ως τις έσχατες αιτίες κάθε αντίθετης άποψης– ως σύμβολο της μετά το ’12 ελληνικής τάξης πραγμάτων, υπονοώντας, ίσως, ότι προ του 1912 και ίσως πριν από την εποχή των εθνικισμών, σύμβολο αντίστοιχο, αλλά κοινωνικά απελευθερωτικό, ήταν τα πολυεθνικά χαρέμια.
Έχοντας αναφερθεί στην κατ’ επίφαση πολυεθνική Φεντερασιόν, η οποία υποστήριζε το οθωμανικό στάτους κβο, ελάχιστα απέχει από το να υποστηρίζει ένα είδος συλλογικής ευθύνης των Θεσσαλονικέων («δεν φάνηκε να δυσαρεστήθηκαν ιδιαίτερα γι’ αυτό… πολλοί από αυτούς έσπευσαν να εξαφανίσουν κάθε ίχνος της παρουσίας των Εβραίων») όσον αφορά στη μακάβρια/αυθαίρετη καταστροφή του εβραϊκού νεκροταφείου, και την εξόντωση των Ελληνοεβραίων επειδή ελάχιστοι δωσίλογοι/φασίστες και κοινοί καταπατητές των εβραϊκών περιουσιών καταδικάστηκαν μεταπολεμικά. Ωσάν να καταδικάστηκαν περισσότεροι στην υπόλοιπη Ελλάδα, ωσάν κατά την περίοδο εξόντωσης των Εβραίων να μην εξοντώθηκαν και άλλες 200-300 χιλιάδες Έλληνες και ωσάν η δυσαρέσκεια να μπορούσε να εκφραστεί δημόσια στα 1943 ή κατά τον Εμφύλιο και μετεμφυλιακά, ωσάν να μη συνέβη η πυρκαγιά του 1917, ωσάν να μην εξαφανίστηκε και το ελληνικό παρελθόν της πόλης εξαιτίας της αντιπαροχής, ωσάν η κατεδάφιση των βυζαντινών τειχών στα 1874 να μην ήταν κι αυτή αποτέλεσμα του «εκσυγχρονισμού», και ωσάν να μην ήταν τα 2/3 του ελληνικού πολιτικού φάσματος (βασιλικοί, μεταξικοί και ΕΑΜ) που υπερασπίστηκαν τους Εβραίους της πόλης.