Συνέχεια Βλακείας......

Συνεχίζοντας το προηγούμενο νήμα με θέμα την βλακεία θα το συμπληρώσω με τρία αποσπάσματα από το βιβλίο του Διονύση Χαριτόπουλου “Εγχειρίδιο Βλακείας” που έχει σαν θέμα τον βλάκα "Πολύξερου Πολυξέρου".

• Μόνο σαν ειρωνικό σχόλιο μπορεί να γίνει δεκτό πως όποιος απομνημόνευσε μια ντάνα βιβλία και τσέπωσε ένα χαρτί έγινε αυτομάτως επιστήμων. Άλλο μνήμη και πολυγνωσία και εντελώς άλλο η σκέ­ψη- το φωνάζουν αιώνες οι αρχαίοι (Ηρά­κλειτος, Δημόκριτος), το λέει γουστόζικα και η ξένη παροιμία, «γνώσεις χωρίς μυα­λό είναι γάιδαρος φορτωμένος βιβλία». Δεν χρειάζονται περαιτέρω εξηγήσεις για­τί ο κουφιοκέφαλος προφέσορας ξέρει απέξω τον ορισμό της τίγρης αλλά ελάχι­στα για την ίδια. Με την αποστήθιση απο­κλείονται ανάλυση, κατανόηση και κρίση­το μόνο κέρδος είναι να εισαχθείς, όπως συνέβαινε στην αυτοκρατορική Κίνα, στον κύκλο των στενοκέφαλων μανδαρίνων. Όπως υποστηρίζει μια ομάδα ερευνητών που μελέτησε το θέμα σε μεγάλα πανεπι­ στημιακά ιδρύματα των ΗΠΑ, εντόπισε το ίδιο ακριβώς ποσοστό χοντροκέφαλων ανάμεσα στις καθαρίστριες, τους διοικη­τικούς υπαλλήλους, τους φοιτητές και τους καθηγητές (CM. Cipolla). Προφανώς, αν η έρευνα στρεφόταν και προς τους ίδιους τους ερευνητές θα ανακάλυπταν και το δι­κό τους ποσοστό μπούφων.
• Η βλακεία είναι ανίατη. Μυαλό δεν πουλάνε ούτε στα θρανία ούτε στη λαϊκή- ή το 'χεις ή σου λείπει, και αυτό κανείς δεν μπορεί να το αλλάξει. Το φάρμακο κατά της βλακείας δεν έχει ακό­μα βρεθεί- όσο πιθανό είναι να βγάλει ο μονόχειρας καινούργιο χέρι άλλο τόσο πιθανό είναι να βάλει μυαλό το ντουβά-ρι. Ούτε οι νουθεσίες ούτε τα γράμματα ούτε τα χρόνια μπορούν να προσθέσουν ένα δράμι μυαλό- είναι σαν να γράφεις στο νερό. Οι αρχαίοι δεν εντυπωσιάζο­νταν διόλου με τους πολυμαθείς και πο­λυδιαβασμένους σοφολογιότατους: «ως ουδέν η μάθησις, αν μη νους παρή». Ού­τε οι σύγχρονοι σοβαροί θαμπώνονται με τους περισπούδαστους. Στη δεκαετία του 1970, όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής όργωνε τις ευρωπαϊκές χώρες για να πε­τύχει την ένταξη της Ελλάδας στην Ευ­ρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, του πρό­τειναν να πάρει μαζί του κι έναν υψηλό­βαθμο διπλωμάτη και πολιτικό επιστή­μονα επειδή, συν τοις άλλοις, μιλούσε εφτά γλώσσες. Ο έμπειρος πολιτικός, που γνώριζε τον προτεινόμενο, αγρίεψε (δεν ήθελε και πολύ): «Τι να τον κάνω αυτόν; Και στις εφτά βλακείες θα λέει».
• Ο πιο ευτυχισμένος βλάκας πρέπει να είναι ο ειδικός. Η εποχή της απόλυτης εξειδίκευσης είναι το ιδανικό εργασιακό περιβάλλον του μάπα- είναι παρατηρη­μένο ότι όσο πιο ηλίθια τα άτομα τόσο πε­ρισσότερο λατρεύουν τη ρουτίνα και την επανάληψη των ίδιων πράξεων. Ο στε­νοκέφαλος ειδικός μπορεί επαναλαμβά­νοντας διαρκώς τα ίδια πράγματα να φτά­σει ψηλά- κατά τον Μπερνάρντ Σο, «μό­νο ένας στενόμυαλος βλάκας γίνεται πο­λύ καλός ειδικός». Έτσι κι αλλιώς, μεγά­λος αριθμός πράξεων εκτελείται αυτόμα­τα, χωρίς σκέψη- όπως ο εξασκημένος πιανίστας πατάει τα πλήκτρα χωρίς να σκέφτεται ή ο φροϊδικός περιπατητής φτά­νει στον προορισμό του χωρίς να σκέ­φτεται ποιους δρόμους θα ακολουθήσει. Ούτε ο ειδικός σκέφτεται, έχει έτοιμες λύ­σεις- εφαρμόζει το εντός του αποθηκευ­μένο «πρόγραμμα» και δεν αντιμετωπίζει κάθε περιστατικό ξεχωριστά. Ξέρουμε πως ο χειρούργος την ώρα που ανοίγει ένα στομάχι μπορεί να συζητάει για τα πο­λιτικά ή το ποδόσφαιρο με τους βοηθούς του- όμως ο χαρτοπαίχτης δεν λέει αρλούμπες πάνω στο παιχνίδι γιατί σκέ­φτεται.