Η πνευματική αντίσταση του «Αριστοτέλη» στα χρόνια της κατοχής

Από την πρώτη πρωτεύουσα του νεώτερου Ελληνικού Κράτους, το Ναύπλιο, μας ήλθε η σημερινή φωτογραφία, που ανοίγει το «Παράθυρο στο Παρελθόν». Μας την έστειλε ο καλός μας φίλος και εκεί εγκατεστημένος Φλωρινιώτης κ. Ανδρέας Παπακωνσταντίνου, συνταξιούχος τώρα εφοριακός υπάλληλος, συγγραφέας και ένθερμο μέλος, στα νιάτα του και σήμερα επίσης του Φ.Σ.Φ. « Ο Αριστοτέλης», τον οποίον και ευχαριστούμε για την αποστολή της φωτογραφίας. Έχομε γράψει κι’ άλλοτε ότι ο «Ο Αριστοτέλης» ιδρύθηκε στις 30 Ιουνίου 1941, στους πρώτους τρεις μήνες της γερμανικής κατοχής και στις πρώτες προσπάθειες για να αποτραπεί η διείσδυση της έντονης τότε βουλγαρικής προπαγάνδας στον νομό μας. Η εθνική ανάγκη να αποκρουσθεί αυτή η προπαγάνδα, υπό την κάλυψη των γερμανών, σύμμαχοι των οποίων ήσαν οι βούλγαροι, ήταν η γενεσιουργός αιτία ιδρύσεως, του και σήμερα ευφήμως δρώντος εθνικοπολιτιστικά συλλόγου.

Τον σύλλογο ίδρυσαν βετεράνοι του ελληνοϊταλικού πολέμου, με την προτροπή και την υλική και ηθική βοήθεια του τότε νομάρχου Φλωρίνης Κων/νου Μπόνη και του τότε δημάρχου Φλωρίνης Νικολάου Χάσου. Στην ύπουλη βουλγαρική προπαγάνδα « Ο Αριστοτέλης» προέταξε τον πολιτισμό, το πνεύμα και την Τέχνη. Γύρω του μαζεύτηκαν οι καλλιτέχνες, οι καλλίφωνοι, που ίδρυσαν χορωδία ανδρών και γυναικών, οι πνευματικοί άνθρωποι, ιδίως οι νέοι. Οι τελευταίοι ίδρυσαν το «Μορφωτικό Τμήμα», στο οποίο εντάχθηκαν ό,τι καλύτερο υπήρχε στην Φλώρινα από απόψεως πνευματικής δραστηριότητος. Πολλοί ήσαν οι σπουδαστές Φλωρινιώτες και όχι μόνο, της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Φλωρίνης, που πλαισίωσαν το «μορφωτικό τμήμα».

Η προβολή της πολιτιστικής παραδόσεως της Φλωρίνης είχε σαν στόχο να πείσει την γερμανική ηγεσία του νομού ότι εδώ ήταν μακραίωνη η παρουσία του Ελληνισμού και ψεύτικη και παραπλανητική η προπαγάνδα των βουλγάρων. Ο αγώνας του «Αριστοτέλη» και των λοιπών κρατικών οργάνων και γενικότερα του λαού, στέφθηκε από επιτυχία. Οι συναυλίες των χορωδιών, οι πνευματικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, αποδείχθηκαν ισχυρό εθνικό όπλο. Ήταν η πνευματική εθνική αντίσταση των Φλωρινιωτών, η οποία κυριάρχησε στην Φλώρινα και υποχρέωσε έναν από τους τότε γερμανούς φρουράρχους στην πόλη μας, ύστερα από μια καταπληκτική συναυλία της χορωδίας, να αναφωνήσει δημόσια ότι «αυτή η καλλιτεχνική παρουσία των Φλωρινιωτών δεν είναι της στιγμής, αλλά έχει τις ρίζες της σε βάθος και είναι αναμφισβήτητα ελληνικές». Πράγμα, που σήμαινε ότι ο γερμανός αξιωματούχος, παραδέχονταν ότι εδώ ήταν Ελλάδα και οι κάτοικοι ήσαν Έλληνες.

Σε μια από τις συγκεντρώσεις του πολυπληθούς μορφωτικού τμήματος, «πάρθηκε» η δημοσιευομένη φωτογραφία μας στα τέλη του 1942 ή στις αρχές του 1943.

Είναι από αριστερά 1η σειρά: Εμμανουήλ Παπαστεφάνου, Ανέστης Χάρης, Γεώργιος Μεγαλομάστορας, Νίκος Αποστολίδης, Σοφοκλής Τσάπανος, Τρύφων Βασιλείου, Μίμης Παπαδόπουλος (με τα γυαλιά), Ανδρέας Παπακωνσταντίνου, Κώστας Παπατριανταφύλλου, πάνω του άγνωστος, (;) Αρβανιτάκης, Δημήτριος Βουτσιάδης, Ιωάννης Παπαδάκης, Πέτρος Μούλης, με το μαθητικό πηλίκιο.

2η σειρά: άγνωστος, άγνωστη, Μαρία Μπέλλη, Βασιλική Πραπαβέση, Ζάβαλη Αικατ., από Κοζάνη, άγνωστη, Ζαχαρούλα Ζιώγα, με τα γυαλιά άγνωστος, πιθανόν ο μαέστρος Θεόδωρος Θωμαϊδης, Παπαδημητρίου Γιόλα, από Βέροια, άγνωστη.

3η σειρά: ʼγγελος Πασακιωτίδης, Γεώργιος Κουτουράτσας, Κοκκοτού, Κώστας Τσώτσος, Μπουκουβάλα, από Κοζάνη, Αλίκη Κοϊδου, Κώστας Φαρμάκης, Καβακόγλου, άγνωστος, άγνωστος.

4η σειρά: Χάρης Γρηγορίου, άγνωστος, Πασσιάς, άγνωστος, Ηλίας Βυζάντης, Κώστας Ζήκος, Στερίκας Κούλης, Κώστας Κων/νίδης, Κώστας Χριστόπουλος, Γιαννίκος Καραμανώλης, Περικλής Κων/νίδης, άγνωστος.

Οι πολλοί άγνωστοι και οι πολλές άγνωστες, πιθανόν να ήσαν σπουδαστές της Παιδαγωγικής Ακαδημίας, που κατάγονταν από άλλες πόλεις.

Πηγή: Η φωνή της Φλώρινας