Όσοι, λοιπόν, αυτοπροσδιορίζονται ως «προοδευτικοί» θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν ότι το «ΟΧΙ» στους Ιταλούς δεν το «είπε» ο Μεταξάς αλλά ο ελληνικός λαός. Όσοι μάλιστα θέλουν να πιστεύουν ότι ανήκουν στην Αριστερά μπορεί να θεωρείται βέβαιο ότι θα υποστηρίζουν ότι ο «δημοκρατικός» λαός πήρε τα όπλα κατά των εισβολέων, όχι μόνο για να υπερασπισθεί την πατρίδα, αλλά και για να διώξει και τη «φασιστική» κυβέρνηση της χώρας. Όσοι από το άλλο μέρος ανήκουν στους «συντηρητικούς» αναμένονται να αποτίουν φόρο τιμής στους προφανείς πρωταγωνιστές της εποχής και κατ' εξοχήν στον πρωθυπουργό της χώρας Ιωάννη Μεταξά και τον βασιλιά Γεώργιο Β'. Τόσο οι «συντηρητικοί» όμως όσο και οι «προοδευτικοί» θα θεωρούν ότι ο πόλεμος ήταν η μόνη οδός που μπορούσαν να ακολουθήσουν οι Έλληνες τον Οκτώβριο του 1940. Η τιμή της χώρας για τους πρώτους και οι δημοκρατικές παραδόσεις για τους δεύτερους αποτελούσαν εγγύηση ότι οι Έλληνες θα αντιστέκονταν στον εισβολέα.
Οι «συντηρητικοί», ως ιδεολογικοί και πολιτικοί επίγονοι της προπολεμικής συντηρητικής παρατάξεως, είχαν εξ αρχής κάθε λόγο να θεωρούν τον Πόλεμο του 1940-1941 ως κατόρθωμα της παρατάξεως τους και τον Μεταξά και τον Γεώργιο ως τους κατ' εξοχήν συντελεστές των ελληνικών πολεμικών επιτυχιών. Ο πόλεμος ήταν χρησιμότατος ως αφετηρία μιας νέας εποχής. Όπως και κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Έλληνες βρέθηκαν στο πλευρό των νικητών και μάλιστα ενωμένοι αυτή τη φορά ως την κατάληψη της χώρας από τον Άξονα, χάρη στην ενότητα που είχε εξασφαλισθεί στην κορυφή της εξουσίας. Επιπλέον, οι περισσότεροι από τους συμμάχους της Ελλάδος κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ήσαν σύμμαχοι της παρατάξεως που συνέτριψε την κομμουνιστική ανταρσία κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο.
Οι «προοδευτικοί», από το άλλο μέρος, είχαν κάθε λόγο να επιδιώκουν να υπονομεύσουν τη συντηρητική ερμηνεία του πολέμου. Στη δική τους ερμηνεία του πολέμου ο Μεταξάς και ο βασιλιάς «σύρθηκαν» χωρίς τη θέληση τους από τον «δημοκρατικό» λαό στον πατριωτικό πόλεμο, ο οποίος ήταν ταυτοχρόνως και πόλεμος εναντίον και του «φασιστικού» καθεστώτος που κυβερνούσε τη χώρα. Πολιτικοί αντίπαλοι του καθεστώτος κάθε προελεύσεως μπορούσαν να προσθέτουν ψιμύθια στην προοδευτική ερμηνεία του πολέμου• όπως ότι ο Μεταξάς εξέπληξε τους πάντες με τη στάση του την 28η Οκτωβρίου, επειδή ήταν ο μόνος Έλληνας που θα μπορούσε να πει «ΝΑΙ» στους Ιταλούς- ή ότι ο Μεταξάς και ο Γεώργιος υποχρεώθηκαν να αντισταθούν στους Ιταλούς για να σώσουν τη δικτατορία και τη μοναρχία- ή ότι η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της εποχής, σε αντίθεση με τον λαό, προσπάθησε να αποφύγει τον πόλεμο για ιδεολογικούς λόγους, αλλά τελικά σύρθηκε από τον λαό και αναγκάσθηκε να πολεμήσει χωρίς πίστη όμως στη νίκη.
Στη μεταπολεμική Ελλάδα οι δύο αυτές πολιτικές ερμηνείες του πολέμου έγιναν προοδευτικά η καθεμιά μέρος του ιδεολογικού οπλοστασίου της μιας ή της άλλης παρατάξεως και κατεύθυναν τις αναζητήσεις εκπροσώπων τους στον πόλεμο για την άντληση των ζητούμενων κάθε φορά επιχειρημάτων στον σκληρό ιδεολογικό πόλεμο που ξέσπασε μεταξύ των δύο παρατάξεων πριν από τον τερματισμό των εχθροπραξιών εναντίον των δυνάμεων του Άξονος.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Ιωάννη Κολιόπουλου "Η δικτατορία του Μεταξά και ο Πόλεμος του 40" , ΒΗΜΑ-Βιβλιοθήκη, 2009
Οι «συντηρητικοί», ως ιδεολογικοί και πολιτικοί επίγονοι της προπολεμικής συντηρητικής παρατάξεως, είχαν εξ αρχής κάθε λόγο να θεωρούν τον Πόλεμο του 1940-1941 ως κατόρθωμα της παρατάξεως τους και τον Μεταξά και τον Γεώργιο ως τους κατ' εξοχήν συντελεστές των ελληνικών πολεμικών επιτυχιών. Ο πόλεμος ήταν χρησιμότατος ως αφετηρία μιας νέας εποχής. Όπως και κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Έλληνες βρέθηκαν στο πλευρό των νικητών και μάλιστα ενωμένοι αυτή τη φορά ως την κατάληψη της χώρας από τον Άξονα, χάρη στην ενότητα που είχε εξασφαλισθεί στην κορυφή της εξουσίας. Επιπλέον, οι περισσότεροι από τους συμμάχους της Ελλάδος κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ήσαν σύμμαχοι της παρατάξεως που συνέτριψε την κομμουνιστική ανταρσία κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο.
Οι «προοδευτικοί», από το άλλο μέρος, είχαν κάθε λόγο να επιδιώκουν να υπονομεύσουν τη συντηρητική ερμηνεία του πολέμου. Στη δική τους ερμηνεία του πολέμου ο Μεταξάς και ο βασιλιάς «σύρθηκαν» χωρίς τη θέληση τους από τον «δημοκρατικό» λαό στον πατριωτικό πόλεμο, ο οποίος ήταν ταυτοχρόνως και πόλεμος εναντίον και του «φασιστικού» καθεστώτος που κυβερνούσε τη χώρα. Πολιτικοί αντίπαλοι του καθεστώτος κάθε προελεύσεως μπορούσαν να προσθέτουν ψιμύθια στην προοδευτική ερμηνεία του πολέμου• όπως ότι ο Μεταξάς εξέπληξε τους πάντες με τη στάση του την 28η Οκτωβρίου, επειδή ήταν ο μόνος Έλληνας που θα μπορούσε να πει «ΝΑΙ» στους Ιταλούς- ή ότι ο Μεταξάς και ο Γεώργιος υποχρεώθηκαν να αντισταθούν στους Ιταλούς για να σώσουν τη δικτατορία και τη μοναρχία- ή ότι η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της εποχής, σε αντίθεση με τον λαό, προσπάθησε να αποφύγει τον πόλεμο για ιδεολογικούς λόγους, αλλά τελικά σύρθηκε από τον λαό και αναγκάσθηκε να πολεμήσει χωρίς πίστη όμως στη νίκη.
Στη μεταπολεμική Ελλάδα οι δύο αυτές πολιτικές ερμηνείες του πολέμου έγιναν προοδευτικά η καθεμιά μέρος του ιδεολογικού οπλοστασίου της μιας ή της άλλης παρατάξεως και κατεύθυναν τις αναζητήσεις εκπροσώπων τους στον πόλεμο για την άντληση των ζητούμενων κάθε φορά επιχειρημάτων στον σκληρό ιδεολογικό πόλεμο που ξέσπασε μεταξύ των δύο παρατάξεων πριν από τον τερματισμό των εχθροπραξιών εναντίον των δυνάμεων του Άξονος.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Ιωάννη Κολιόπουλου "Η δικτατορία του Μεταξά και ο Πόλεμος του 40" , ΒΗΜΑ-Βιβλιοθήκη, 2009
Στίς 26 Οκτωβρίου του 1912, ο Ελληνικός στρατός απελευθέρωσε την Θεσσαλονίκη, μετά από επιτυχημένη προέλαση τριών εβδομάδων, που συνεχιζόταν απρόσκοπτη από τις 5 Οκτωβρίου, όταν ο Ελληνικός στρατός με επικεφαλής το θρυλικό 9ον Σύνταγμα διέσχισε τα σύνορα της «Ελλάδας της Μελούνας». Το άρτιο επιθετικό σχέδιο της επίθεσης, στην παραμικρότερη λεπτομέρεια του εκπονήθηκε από τον Ιωάννη Μεταξά, μέλος του επιτελείου επιχειρήσεων του Κωνσταντίνου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτις 6 Ιανουαρίου του 1913, ο Κωνσταντίνος και το επιτελείο του έφτασαν στο πεδίο των επιχειρήσεων του οχυρού Μπιζάνι, το οποίο υπήρξε ένα φυσικό απόρθητο φρούριο με οχυρωματικά έργα σε περίμετρο 50 χιλιομέτρων, με χιλιάδες πολυβολεία και εκατοντάδες σταθερές θέσεις πυροβολικού, που υπερασπίζοντο 60000 Τούρκοι. Ο Ιωάννης Μεταξάς συνέταξε ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ το σχέδιο της εκπόρθησης του «απόρθητου» οχυρού. Με αυτό το σχέδιο, το οχυρό Μπιζάνι έπεσε σε λίγες ώρες μετά την γενική επίθεση που άρχισε στις 21 Φεβρουαρίου 1912 με αποτέλεσμα ο Ελληνικός στρατός να απελευθερώσει τα Γιάννενα στις 22 Φεβρουαρίου 1913. Ο Ιωάννης Μεταξάς υπήρξε ο οξύτερος νους του Γενικού Επιτελείου μέχρι το 1919 που παραιτήθηκε από τον στρατό . Όχι μόνο συνέταξε τα σχέδια εκπόρθησης του Μπιζανίου,) (και αργότερα των Βουλγαρικών οχυρών του Κιλκίς και Λαχανά), αλλά προσωπικά αυτός συνέταξε τις εκατοντάδες των διαταγών προς τα σώματα, μέχρι το επίπεδο διμοιρίας.
Είναι πολύ μικρός ο χώρος για να αναφερθεί τι πρόσφερε αυτός ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ στην χώρα του.
Αναφέρω μόνο, ότι το 1916 με λεπτομερή αιτιολόγηση απέτρεψε τον Βενιζέλο από το να αποβιβάσει τον Ελληνικό Στρατό στην Καλλίπολη. Τα αποτελέσματα της εκστρατείας στην Καλλίπολη των στρατευμάτων της κοινοπολιτείας το 1918, με εισήγηση του Τζώρτζιλ, αργηγού του ναυτικού τότε, τα γνωρίζομε…. Ολοκληρωτική σφαγή και καταστροφή του εκστρατευτικού σώματος της κοινοπολιτείας. Προέβλεψε επίσης το ανέφικτο της Μικρασιατικής εκστρατείας και την επερχόμενη καταστροφή.
ΓΝΩΜΕΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΤΑΞΑ
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Μ. Θεωδοράκης και ο Γ. Φαράκος ειπαν για αυτόν:
Μίκης Θεοδωράκης
Έκλαιγε όλη η πόλη για τον Μεταξά
«...Οταν έπεφτε μια πόλη, “έπεφτε” όλη η Ελλάδα: έβγαινε όλος ο κόσμος έξω, χτυπάγανε οι καμπάνες κι ο κόσμος τραγουδούσε, χόρευε, φίλαγε ο ένας τον άλλο... Κι αυτό γινότανε κάθε βδομάδα, διότι κάθε βδομάδα έπεφτε η μία αλβανική πόλη μετά την άλλη. Τέτοια έξαρση πατριωτισμού δεν νομίζω να την ξανάζησαν οι Ελληνες...
...Ο θάνατος του Μεταξά ήταν ένα μεγάλο σοκ. Ο Μεταξάς ήταν πολύ τυχερός διότι συνέδεσε το όνομά του με το “Οχι”, συνέδεσε το όνομά του με τη νίκη και πέθανε σε μια κορύφωση νίκης. Στην Τρίπολη, πρέπει να σου πω ότι έγιναν μνημόσυνα σε διάφορες εκκλησίες. Κι εμείς πήγαμε σε μια εκκλησία, όχι στη μητρόπολη, σε μια άλλη, πιο μικρή. Την ώρα λοιπόν του μνημοσύνου, ο κόσμος έκλαιγε τόσο γοερά, ώστε από τη μία εκκλησία στην άλλη άκουγες τα κλάματα. Εκλαιγε όλη η πόλη για τον Μεταξά. Τόσο τυχερός ήταν δηλαδή, έτυχε η κατάλληλη στιγμή να πει το “Οχι” και μετά να πεθάνει... Και πίσω από το “Οχι” αυτό, δείχνει ότι ήταν ίσως ο μοναδικός πολιτικός στην Ευρώπη που δεν πίστευε στη νίκη του Χίτλερ. Πίστευε δηλαδή ότι θα νικήσουν οι Εγγλέζοι, κάτι που εκείνη τη στιγμή έμοιαζε παράλογο. Και, βεβαίως, ταίριαζε πολύ και με τη νοοτροπία του θρόνου, που ήταν αγγλόφιλος...».
Στην κηδεία του Μεταξά εγώ παρευρέθηκα
«...Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου το περίμενα γιατί θα είχα το πρώτο μου μάθημα στο πρώτο έτος του Πολυτεχνείου... Εκείνο που αισθάνομαι μέχρι τώρα –και πιστεύω το αισθάνεται και ο περισσότερος κόσμος από τότε– ήταν ότι η ζωή, γενικά η ζωή και της χώρας και του κάθε ατόμου, χωρίστηκε στα δύο. Στο πριν και το μετά. Κι αυτό κατά τη γνώμη μου καθόρισε και την εξέλιξη όλης της χώρας στα κατοπινά.
...Η στάση της Σοβιετικής Ενωσης στον ελληνοϊταλικό πόλεμο ήταν διφορούμενη. Επιπλέον, το σοβιετογερμανικό Σύμφωνο Μολότοφ – Ρίμπερντοφ δημιούργησε προβλήματα σε όλα τα κομμουνιστικά κόμματα της Ευρώπης που είχαν ταχθεί κατά του Αξονα...
...Είναι γνωστό ότι κατοπινά έχει γίνει μια κριτική στο γράμμα του Ζαχαριάδη από τη φυλακή, ότι ήταν υπερπατριωτικό, ότι είχε και άλλες άστοχες εκφράσεις. Αν το προσέξεις δεν έχει ούτε άστοχες εκφράσεις ούτε τίποτα. Μακάρι τη γραμμή αυτή (την ακολούθησε βέβαια το ΚΚΕ στα χρόνια της Κατοχής), μακάρι να την ακολουθούσε ακόμα πιο σταθερά και μόνιμα. Οποια άλλη γνώμη κι αν έχει και ό,τι κι αν σκέφτεται κανείς για τον Ζαχαριάδη, οφείλει να του αναγνωρίσει αυτή τη μεγάλη υποθήκη που άφησε εκείνη τη στιγμή προς τον ελληνικό λαό και προς το κόμμα του...
...Ο,τι και να πεις για τον Μεταξά, το πρωί της 28ης Οκτωβρίου εξέφρασε το λαϊκό αίσθημα. Και βεβαίως, επειδή και το ΚΚΕ αυτή είχε ως μοναδική κατεύθυνση, με αυτή την έννοια ταυτίζονται... Βεβαίως, αρνιέμαι τους διθυράμβους που συνήθως ακούγονται υπέρ του Μεταξά που είπε το “Οχι”, αλλά και από την άλλη μεριά, δεν μπορώ να δεχθώ αυτή τη συνεχή κριτική των αριστερών, οι οποίοι δεν είπαν ΠΟΤΕ ότι εν πάση περιπτώσει ο Μεταξάς εκείνο το πρωί είπε αυτό που αισθανόταν όλος ο ελληνικός λαός. Και θα πω και κάτι ακόμα: Στην κηδεία του Μεταξά εγώ παρευρέθηκα. Ημουν από εκείνους που με τίποτα δεν τον ήθελα, αλλά παρευρέθηκα. Και παρευρέθηκε πολύς τέτοιος κόσμος...».
Κάποτε η ιστορία θα τον αποκαταστήσει! Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει.