Μακεδονικά ερωτήματα

Του  Κωνσταντίνου Χολέβα
Πολιτικός Επιστήμονας
Δίκτυο 21

Το προηγούμενο άρθρο μου για την εσωτερική αναταραχή στα Σκόπια και τις τεταμένες σχέσεις της ΦΥΡΟΜ με όλους τους γείτονές της προκάλεσε ερωτήματα σε καλούς φίλους, επομένως οφείλω σήμερα να απαντήσω. Θυμίζω ότι το άρθρο εκείνο κατέληγε με την πρόταση να σταματήσουμε να συζητούμε για μία σύνθετη ονομασία του τύπου «Βόρεια Μακεδονία» και να επανέλθουμε στην αρχική θέση του αειμνήστου Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Καραμανλή και των πολιτικών αρχηγών του 1992: Δηλαδή δεν δεχόμαστε να χρησιμοποιούν τα Σκόπια το όνομα «Μακεδονία» είτε μόνο του είτε ως σύνθετο είτε ως παράγωγο. Άλλωστε η εσωτερική σύγκρουση μεταξύ Αλβανών και Σλάβων (ψευδομακεδόνων) στη ΦΥΡΟΜ απειλεί την βιωσιμότητα και την ενότητα του κράτους. Πολλοί ξένοι αναλυτές προβλέπουν μία διάσπαση του σκοπιανού μορφώματος μεταξύ Βουλγαρίας και Αλβανίας ή τουλάχιστον μία μορφή χαλαρής ομοσπονδίας με αλβανικό, βουλγαρικό, σερβικό και άλλα καντόνια.

Το πρώτο ερώτημα που μού έθεσαν καλόπιστα είναι: Μα πώς θέλουμε να απαγορεύσουμε στα Σκόπια να χρησιμοποιούν τον όρο Μακεδονία, αφού κατέχουν το έδαφος της παλιάς «Σερβικής Μακεδονίας»; ...

Εμείς οι ίδιοι σε σχολικά βιβλία και ιστορικά άρθρα δεχόμαστε ότι μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13 η ιστορική Μακεδονία διαιρέθηκε σε τρία τμήματα. Το 51% περιήλθε στην Ελλάδα, το 39 % στη Σερβία και το 11% στη Βουλγαρία (περιοχή του όρους Πιρίν). Εδώ είναι το μεγάλο λάθος. Κακώς διδάσκουμε ή γράφουμε μία μεγάλη ανακρίβεια. Οι συνθήκες του Λονδίνου (Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος) και του Βουκουρεστίου (Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος) του 1913 πουθενά δεν αναφέρονται σε τριχοτόμηση της Μακεδονίας. Διανέμονται τα ευρωπαϊκά εδάφη της τότε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι συνθήκες μοίρασαν μεταξύ Ελλάδος, Σερβίας, Βουλγαρίας και της νεογέννητης τότε Αλβανίας τα βιλαέτια (οθωμανικές περιφέρειες) της Θεσσαλονίκης, των Σερρών, του Μοναστηρίου, των Ιωαννίνων και του Κοσσόβου. Οι δε Σέρβοι ονόμασαν τα εδάφη βορείως της Ελληνικής Μακεδονίας αρχικά «Νότια Σερβία» και στη συνέχεια Βάρνταρσκα Μπανοβίνα (επαρχία του ποταμού Βαρδάρη, δηλαδή Αξιού) .

Το δεύτερο ερώτημα είναι κατά πόσον οι ΗΠΑ θα αφήσουν τη ΦΥΡΟΜ να διχοτομηθεί ή να καντονοποιηθεί. Προσωπικά πιστεύω ότι δεν πρόκειται να ασχοληθούν ιδιαιτέρως ή να στενοχωρηθούν. Αν γίνει διχοτόμηση μεταξύ Βουλγαρίας και Αλβανίας ( ή Κοσσόβου) δεν έχουν πρόβλημα. Και η Βουλγαρία και η Αλβανία και το Κόσσοβο θεωρούνται σήμερα άριστοι σύμμαχοι των ΗΠΑ. Άλλωστε ο αλβανικός εθνικισμός, ο οποίος απειλεί τα Σκόπια με απόσχιση των δυτικών επαρχιών, είναι το χαϊδεμένο παιδί των ΗΠΑ από το 1990 μέχρι σήμερα. Οι στρατηγικοί και διπλωματικοί αναλυτές της Αμερικής είδαν ότι η Ρωσία θα βασισθεί κυρίως στη Σερβία λόγω σλαβικών και θρησκευτικών δεσμών, η Γαλλία θα αξιοποιήσει τις παραδοσιακές σχέσεις της με τη Ρουμανία, η Γερμανία θα βασισθεί στη Σλοβενία και την Κροατία, παλιές επαρχίες της γερμανόφωνης Αυστρουγγαρίας. Έτσι έκαναν την επιλογή να αξιοποιήσουν ως διό τους υπομόχλιο τον αλβανικό αλυτρωτισμό. Με αυτό τον τρόπο πιέζουν τη Σερβία, το Μαυροβούνιο , τα Σκόπια και τη Σερβία, όπου υπάρχουν αλβανικές μειονότητες, χρησιμοποιούν το Κόσσοβο ως στρατιωτική βάση και επιπλέον καλοπιάνουν έναν μουσουλμανικό λαό στα Βαλκάνια για να εξισορροπήσουν τα προβλήματα που έχουν με τους μουσουλμάνους στη Μέση Ανατολή. Συμπέρασμα : Αν οι εντάσεις μεταξύ Σλάβων και Αλβανών στη ΦΥΡΟΜ οδηγήσουν σε οποιαδήποτε μορφή διασπάσεως της χώρας αυτής δεν βλάπτονται τα αμερικανικά συμφέροντα.


Το τρίτο ερώτημα που δέχθηκα είναι αν καλώς διατηρήσαμε σε ισχύ την Ενδιάμεση Συμφωνία Αθηνών-Σκοπίων του Σεπτεμβρίου 1995. Απαντώ ρητά και κατηγορηματικά: ΟΧΙ. Κακώς την αφήσαμε να ισχύει σιωπηρά μετά τον Σεπτέμβριο του 2002. Ήδη τα Σκόπια με βάση τη Συμφωνία αυτή μας ενάγουν ενώπιον του Δικαστηρίου Διεθνούς Δικαίου , διότι θέσαμε ΒΕΤΟ στην ένταξή τους στο ΝΑΤΟ. Αντιθέτως εμείς δεν έχουμε διαμαρτυρηθεί δημοσίως ή σε διεθνή βήματα για τη συνεχή παραβίαση της Ενδιάμεσης Συμφωνίας από την πολιτική ηγεσία της ΦΥΡΟΜ. Δύο «απαγορευμένες» ενέργειες, για τις οποίες δεν φωνάξαμε, εμφανίζονται στο Διαδίκτυο και πολλοί Έλληνες τις γνωρίζουν. Πέρσυ ο Σκοπιανός Πρωθυπουργός Νίκολα Γκρούεφσκι κατέθεσε στεφάνι σε ένα μνημείο, επί του οποίου φαινόταν καθαρά ο χάρτης της «Μεγάλης Μακεδονίας». Η Θεσσαλονίκη και μέγα μέρος της Βορείου Ελλάδος περιλαμβάνονταν στον χάρτη. Επίσης το καλοκαίρι του 2010 ο κ. Γκρούεφσκι μίλησε σε συγκέντρωση σκοπιανών μειονοτικών στο χωριό Πούτετς της Αλβανίας (περιοχή Πρεσπών) και πίσω του φαινόταν πανηγυρικά ο Ήλιος της Βεργίνας! Θυμίζω ότι με την Ενδιάμεση Συμφωνία τα Σκόπια ανέλαβαν να μη χρησιμοποιούν σε οποιαδήποτε εκδήλωση ή έκδοση το σύμβολο αυτό. Εξάλλου στα σχολεία τους οι μαθητές συνεχίζουν να μαθαίνουν ότι τα πραγματικά σύνορα της χώρας τους φτάνουν μέχρι τον ... Όλυμπο!


Τέλος απαντώ στο ερώτημα αν προ δύο ετών τα Σκόπια είχαν συμφωνήσει στο όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας-Σκόπια». Προφανώς το συζητούσαν, αλλά μόνο για να χρησιμοποιείται από την Ελλάδα και να υπάρχει στο καρτελάκι της χώρας στον ΟΗΕ. Ποτέ δεν δέχθηκαν να είναι αυτή η συνταγματική τους ονομασία. Απέρριπταν πάντοτε ένα όνομα για κάθε διεθνή χρήση ( erga omnes). Αλλά κι αν το δεχθούν για να εξασφαλίσουν την ελληνική υποστήριξη στο ΝΑΤΟ, σε ένα χρόνο θα απορρίψουν τη λέξη «Σκόπια» και θα παραμείνει μόνον ό όρος «Μακεδονία».