Πραγματικές αιτίες της δημοσιονομικής κατάρρευσης του Ελληνικού κράτους

Παρακολουθώ για μία ακόμη φορά από τους γνωστούς διάφορους υπερασπιστές του Μνημονίου και της πολιτικής των δανειστών, ότι υπεύθυνοι για τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό και την κρίση χρέους, είναι οι συνήθεις ύποπτες δομές του κράτους, δηλαδή οι δημόσιοι υπάλληλοι και η κοινωνική ασφάλιση. Φυσικά όταν τους ζητάς στοιχεία και συγκριτικούς πίνακες , απλά σου αναπαράγουν τα γνωστά αφηγήματα που δυστυχώς έχουν κατακλίσει το διαδίκτυο. Έτσι λοιπόν, σε αυτήν την ανάρτηση θα ξαναπαρουσιάσω τις πραγματικές αιτίες της δημοσιονομικής κατάρρευσης, με στοιχεία και πίνακες.

Στους παρακάτω Πίνακες  παρουσιάζεται σε συνοπτική μορφή η δημοσιονομική δομή της Ελλάδας και των άλλων τεσσάρων νοτιοευρωπαϊκών οικονομιών σε σχέση με εκείνη του μέσου όρου των χωρών της ΕΕ-15, κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαεπτά ετών. Για την ελληνική οικονομία, από τη σύγκριση με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκύπτουν τα ακόλουθα σημεία από τον Πίνακα για την περίοδο 1995-2011, δηλαδή έως τον πρώτο χρόνο εφαρμογής των μνημονίων:

α) Το ελληνικό κράτος δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «σπάταλο» ή υπερδιογκωμένο από την πλευρά των πρωτογενών δαπανών. Οι συνολικές δημόσιες δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι χαμηλότερες κατά 1,4% από τον μέσο όρο της ΕΕ, ενώ οι μισθοί των δημόσιων υπαλλήλων ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι ίσοι με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

β) Η σημαντικότερη διαφορά της ελληνικής δημοσιονομικής δομής από την ευρωπαϊκή έχει να κάνει με την υστέρηση των δημόσιων εσόδων στην Ελλάδα, που είναι 5,4% του ΑΕΠ χαμηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, με αποτέλεσμα (με δεδομένες τις χαμηλότερες του ευρωπαϊκού μέσου όρου δημόσιες δαπάνες) τα μεγαλύτερα κατά 3,9% του ΑΕΠ ελληνικά δημόσια ελλείμματα σε σχέση με τα μέσα ευρωπαϊκά.

γ) Στην πλευρά των δαπανών, οι παραδοσιακές κατηγορίες δαπανών που σχετίζονται με τις λειτουργίες του κράτους πρόνοιας, δηλαδή οι δαπάνες εκπαίδευσης, υγείας και κοινωνικής ασφάλισης και προστασίας, βρίσκονται κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο από μία έως τρεις ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ.

δ) Αντίθετα, οι γενικές-συνολικές δαπάνες που έχουν να κάνουν με τις γραφειοκρατικές λειτουργίες του κράτους, τις στρατιωτικές δαπάνες και ιδίως τους τόκους του δημόσιου χρέους είναι κατά πολύ υψηλότερες του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Η όποια «σπατάλη» του ελληνικού δημόσιου τομέα έχει να κάνει με τις καθαρά μη κοινωνικές δαπάνες, με ένα μεγάλο μέρος των οποίων μάλιστα να καταλήγει σε δανειστές του ελληνικού κράτους στο εξωτερικό.

ε) Το άθροισμα των φορολογικών εσόδων και των εισφορών στην κοινωνική ασφάλιση στην Ελλάδα υστερεί ακόμη περισσότερο σε σχέση με τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά απ’ ό,τι τα συνολικά δημόσια έσοδα (κατά 7,2% του ΑΕΠ έναντι υστέρησης 5,4% των συνολικών εσόδων).

στ) Καθώς οι εισφορές στην κοινωνική ασφάλιση και οι έμμεσοι φόροι στην Ελλάδα βρίσκονται κοντά στους ευρωπαϊκούς μέσους όρους, συνεπάγεται ότι η μεγάλη διαφορά στα φορολογικά έσοδα ως ποσοστού του ΑΕΠ μεταξύ της Ελλάδας και του ευρωπαϊκού μέσου όρου οφείλεται στην κατά πολύ μικρότερη (η διαφορά είναι 5,2% του ΑΕΠ) φορολόγηση του προσωπικού εισοδήματος και πλούτου στην Ελλάδα. Το γεγονός ότι οι μισθωτοί εργαζόμενοι έχουν μηδενική δυνατότητα φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής προδιαθέτει για την απάντηση στο ερώτημα ποιες κοινωνικές τάξεις και στρώματα είναι υπεύθυνα για αυτή την υστέρηση των φορολογικών εσόδων.


ζ) Είναι προφανές ότι και στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη (από τα όχι πλήρως διαθέσιμα στοιχεία) οι κατεξοχήν φόροι επί του κεφαλαίου, δηλαδή οι φόροι κερδών ανώνυμων εταιρειών, αντιπροσωπεύουν ένα πολύ μικρό ποσοστό του συνολικού οικονομικού προϊόντος (μικρότερο του 3% του ΑΕΠ) και επομένως σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να θεωρηθούν η πηγή χρηματοδότησης των κοινωνικών δαπανών. Πρόσθετο στοιχείο είναι, ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαικής Επιτροπής, στα έσοδα σε αυτούς τους φόρους, ήμασταν σταθερά κάτω από την 25^η θέση στην ΕΕ των 27, την δεκαετία της…ανάπτυξης, αυτής του 2000.

η). Τέλος ένα σημαντικό στοιχείο είναι αυτό του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Αυτό μας δείχνει ότι τουλάχιστον τα τελευταία 15 χρόνια, αυτά της ανάπτυξης, ο ιδιωτικός τομέας ευημερούσε όχι επειδή παράγαγε και έκανε εξαγωγές, αλλά επειδή κατανάλωνε. Αυτήν όμως την κατανάλωση, την έκανε με δανεικά, από τα οποία, η πλειοψηφία τα χρεώνονταν το ελληνικό κράτος.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
Η ανάλυση δύο βασικών δημοσιονομικών μεγεθών, των δημόσιων δαπανών και των δημόσιων εσόδων, ως ποσοστών επί του ΑΕΠ σε ένα ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο, αναδεικνύει χωρίς καμία αμφιβολία την κύρια αιτία της δημοσιονομικής αποτυχίας και κατάρρευσης της Ελλάδας. Η βασική αιτία της χρόνιας ελλειμματικότητας του δημόσιου τομέα θα πρέπει να αναζητηθεί στο σκέλος του κρατικού προϋπολογισμού, στα δημόσια έσοδα. Η αναδιάρθρωση των φοροελεγκτικών και γραφειοκρατιών μηχανισμών και η βελτίωση της αποτελεσματικότητάς τους θα έπρεπε να ήταν το μείζον κατά το σχεδίασμά της δημοσιονομικής πολιτικής στις σημερινές συνθήκες κρίσης, και όχι η νεοφιλελεύθερη επιλογή των οριζόντιων εισοδηματικών περικοπών , η αποδόμηση του κοινωνικού κράτους και η αύξηση των φόρων για να επιτύχουμε το περιβόητο ισοσκελισμένο προϋπολογισμό και το εξωπραγματικό πρωτογενές πλεόνασμα +3.5% . Η πάταξη της παραοικονομίας και της γραφειοκρατίας, και όχι η αύξηση των φορολογικών συντελεστών έπρεπε να ήταν το όπλο της μνημονιακής πολιτικής.  Είδατε κάτι από αυτά να λένε στις....διαπραγματεύσεις;

·         Αποκομματικοποίηση της δημόσιας διοίκησης.

·         Αξιολόγηση δημοσίων υπαλλήλων.

·        Εξοικονόμηση πόρων από τη συγχώνευση ή κατάργηση ανενεργών και παρασιτικών δημόσιων οργανισμών.

·        Μείωση φοροδιαφυγής και παραοικονομίας.

·        Πλαίσιο δράσης για τη βελτίωση της είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών και την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας.

·         Άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων(από το 1997 τα ανοίγουν).

·         Επιτάχυνση του χρόνου απονομής δικαιοσύνης.

·         Σχέδιο προώθησης των εξαγωγών.

·         Στρατηγική για την ανταγωνιστικότητας της γεωργίας.

·         Eφαρμογές όπως e-government, e-payment και e-invoicing.

 

Το μόνο που απασχολεί τους ΤΙΝΑ'ς είναι στο πως να μειώσουν τις συντάξεις και να αυξήσουν την φορολογία. Οι πραγματικές αιτίες και παθογένειες που μας οδήγησαν στη χρεοκοπία του 2010, στο ΔΝΤ και στα μνημόνια, και ευθύνονται για την κρίση ζουν και βασιλεύουν.
Βιβλιογραφία-Μελέτες:

1-Βαγιανός & Μεγήρ & Βέττας, 2010, Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα: Μεταρρυθμίσεις και ευκαιρίες σε μία κρίσιμη συγκυρία

2-INE/ΓΣΕΕ, 2014, Θανάσης Μανιάτης, Η πολιτική οικονομία του κράτους

3-Αργείτης,2012,Χρεοκοπία και οικονομική κρίση

4-Ρουκανάς & Σκλιάς,  2014, Η Ελληνική Πολιτική Οικονομία 2000-2010: Από την ΟΝΕ στο Μηχανισμό Στήριξης