Το "ρητό" του Ισοκράτη και η απάντηση στο άρθρο του Σαραντάκου

Πολλή κουβέντα έχει γίνει τις τελευταίες 2 μέρες με αφορμή την ρήση του Ισοκράτη που κυρίως έγινε γνωστό από το πρωτοσέλιδο του σημερινού “Ελεύθερου Τύπου” όπου υπάρχει πρωτοσέλιδο με το εξής:

“Η Δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται διότι κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας, διότι έμαθε τους πολίτες να θεωρούν την αυθάδεια ως δικαίωμα, την παρανομία ως ελευθερία, την αναίδεια του λόγου ως ισότητα και την αναρχία ως ευδαιμονία.“

Την κουβέντα αυτήν την "ανοιξε" άρθρο του Νίκου Σαραντάκου με τον τίτλο "Το ψεύτικο ρητό του Ισοκράτη για την «αυτοκαταστροφή της δημοκρατίας» "

Καταρχήν το επίμαχο απόσπασμα δεν είναι αυτούσιος λόγος του Ισοκράτη, αλλά ερμηνεία των λόγων του Ισοκράτη. Για να μπορέσεις να καταλάβεις τον Ισοκράτη πρέπει να διαβάσεις όχι μόνο τον υπόψη λόγο αλλά και τους άλλους. Ο Ισοκράτης συγκρίνει τη διεφθαρμένη δημοκρατία της εποχής του με την δημοκρατία που θέσπισαν ο Σόλων και ο Κλεισθένης. Το νόημα των λόγων του είναι πράγματι πολύ επίκαιρο, και ο ΕΤ ορθώς το χρησιμοποίησε.

Το πρόβλημα στον κύριο Σαραντάκο επικεντρώνεται στο εάν ο Ισοκράτης τελικά είπε το

"Η Δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται".

Ας εξετάσουμε τις λέξεις εννοιολογικά χρησιμοποιώντας το on-line λεξικό του Τριανταφυλλίδη.

Αυτοκαταστροφή είναι η ενέργεια ή το αποτέλεσμα του αυτοκαταστρέφομαι.

Αυτοκαταστρέφομαι σημαίνει ότι καταστρέφομαι από δική μου υπαιτιότητα ή από εσωτερικά αίτια.

Ψάχνουμε να βρούμε δηλαδή έαν ο Ισοκράτης είπε κάτι πάνω στην ερμηνεία του ρήματος αυτοκαταστρέφομαι. Ανοίγω και εγώ τα κιτάπια μου (ΚΑΚΤΟΣ)και βάζω ένα από χαρακτηριστικά απόσπασματα στα νέα Ελληνικά όπου σύμφωνα με τους ΓΛΩΣΟΛΟΓΟΥΣ είναι η ίδια γλώσσα με την αρχαία Ελληνική......

......Εμείς κάνουμε το "αντίθετο" δεν αφήνουμε μέρα που να μη βλάψουμε ο ένας τον άλλο, ενώ έχουμε παραμελήσει τόσο πολύ τα πολεμικά έργα, ώστε δεν τολμούμε να παρουσιαστούμε ούτε σε πολεμικές ασκήσεις, αν δεν πληρωθούμε Το σπουδαιότερο όμως είναι πως την εποχή εκείνη κανένας πολίτης δεν στερούνταν τα αναγκαία και κανένας δεν ντρόπιαζε την πόλη ζητιανεύοντας από τους διαβάτες, ενώ σήμερα οι φτωχοί είναι περισσότεροι από τους πλούσιους. ....(στιχ 82)

Τι λέει εδώ ο ρήτορας ?
Καταρχήν να ξεκαθαρίσουμε ότι ο ρήτορας μιλάει για πολιτεύματα όπου και κάνει σύγκριση ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ.

Στο απόσπασμα που έβαλα σαφέστατα ο Ισοκράτης υποστηρίζει ότι οι Αθηναίοι σήμερα συνεχίζουν να κάνουν τις εκείνες αισχρές ενέργειες ή πράξεις που περιέγραψε με αποτέλεσμα ο ένας να βλάπτει τον άλλον (ανυποταξία, πλουτισμός και άλλα πολλά).

Αυτό πως θα το ονομάσεις ?

εγώ το αποκαλώ ΑΥΤΟ-ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ. Διότι κάνεις ενέργειες που βλάπτουν την δημοκρατία σου , την κοινωνία σου.

Και πάμε στην μετάφραση όπως την έβαλε ο Κος Σαρντάκος στο άρθρο του

Διότι εκείνοι που διοικούσαν την πόλη τότε (ενν. στην εποχή του Σόλωνα και του Κλεισθένη), δεν δημιούργησαν ένα πολίτευμα το οποίο μόνο κατ’ όνομα να θεωρείται το πιο φιλελεύθερο και το πιο πράο από όλα, ενώ στην πράξη να εμφανίζεται διαφορετικό σε όσους το ζουν· ούτε ένα πολίτευμα που να εκπαιδεύει τους πολίτες έτσι ώστε να θεωρούν δημοκρατία την ασυδοσία, ελευθερία την παρανομία, ισονομία την αναίδεια και ευδαιμονία την εξουσία του καθενός να κάνει ό,τι θέλει, αλλά ένα πολίτευμα το οποίο, δείχνοντας την απέχθειά του για όσους τα έκαναν αυτά και τιμωρώντας τους, έκανε όλους τους πολίτες καλύτερους και πιο μυαλωμένους.

Ο Ισοκράτης εδώ εννοεί ότι επομένως αν η δημοκρατία σε αυτό τον τόπο λειτουργούσε θα τιμωρούσε όλους όσους θεωρούν:

- δημοκρατία την ασυδοσία
- ελευθερία την παρανομία
- ισονομία την αναίδεια
- ευδαιμονία την εξουσία του καθενός να κάνει ό,τι θέλει

Φυσικά πρέπει να διαβάσει κανείς όλη την ομιλία του Ισοκράτη , χωρίς προκαταλήψεις, έχοντας ένα λεξικό ερμηνειών και εννοιών δίπλα του ώστε να μπορέσει να ερμηνεύσει το τι είπε ο Ισοκράτης.

Σημειωτέον ότι ούτε η λέξη "αναρχία" αναφέρεται στο έργο του Ισοκράτη  αλλά ο κος Σαραντάκος δεν την σχολίασε για τους δικούς του λόγους.

Ίσως λόγο των καιρών....
Άρα πολύ σωστά ο "ανώνυμος" έβγαλε αυτήν ρήση.

Δεν θα σχολιάσω τα υπόλοιπα διότι είναι τα γνωστά του Σαραντάκου διότι όπως έιναι γνωστό στην Δημοκρατία του υπάρχουν οι εθνικιστές και οι μη εθνικιστές, ενώ στον δική μου υπάρχουν οι εθνομηδενιστές, εθνιστές και οι εθνικιστές. Θα κάνουμε κύκλους και δεν θέλω διότι το να σε αποκαλεί κάποιος ακροδεξιό ή εθνικιστή επειδή έβαλε την ρήση στο blog του με σκοπό να διαμαρτυρηθεί με τον τρόπο του στην βία, την ατιμωρησία, την αναλγησία που μας ταλαιπωρεί όχι μόνο την τελευταία εβδομάδα αλλά εδώ και 35 χρόνια τότε αυτός δεν λέγεται πολιτισμός και ο οποίος μας έχει λείψει αυτές τις μέρες αλλά δογματισμός .

Δεκτή κάθε παρατήρηση.