Το blog, για τους λόγους που βιώνουμε προσωπικά, οικογενειακά και κοινωνικά, αλλάζει την κύρια κατεύθυνσή του και επικεντρώνεται πλέον στην Κρίση.
Βασική του αρχή θα είναι η καταπολέμηση του υφεσιακού Μνημονίου και όποιων το στηρίζουν.
Τα σχόλια του Κρούγκμαν είναι χαρακτηριστικά:
...Άρα βασιζόμαστε τώρα σε ένα σενάριο σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα είναι αναγκασμένη να «πεθάνει στη λιτότητα» προκειμένου να πληρώσει τους ξένους πιστωτές της, χωρίς πραγματικό φως στο τούνελ.Και αυτό απλώς δεν πρόκειται να λειτουργήσει....[-/-]....οι πολιτικές λιτότητας οδηγούν την οικονομία σε τόσο μεγάλη ύφεση που εξανεμίζονται τα όποια δημοσιονομικά οφέλη, υποχωρούν τα έσοδα και το ΑΕΠ και ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ γίνεται χειρότερος.

Δευτέρα 29 Ιουνίου 2009

Ποιοι ήταν οι Τσάμηδες

Με αφορμή την προσέγγιση των Σλαβομακεδονιστών του Ουράνιου τόξου και των Τσάμηδων καλό είναι να φρεσκάρουμε λόγο την μνήμη μας ώστε να δούμε ποιοί ήταν οι Τσάμηδες αλλά και ποιες είναι οι απόψεις της ελληνικής ιστοριογραφίας.

Σε αυτό το νήμα αναδημοσιεύω άρθρο του Στάθη Καλύβα αλλά και την άποψη του Chris Woodhouse όπως αυτή διατυπώθηκε σε έγγραφο ντοκουμέντο του 1945 και περιλαμβάνεται στο ενδιαφέρον βιβλίο της Ελευθερίας Μαντά «Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου» που κυκλοφορεί από το Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου. Η μελέτη της Ε. Μαντά, φιλοδοξεί να απαντήσει, όπως σημειώνει η ίδια, στο υπάρχον ιστοριογραφικό κενό και στην ανάγκη για μία κατά το δυνατόν αντικειμενική και νηφάλια προσέγγιση του θέματος. Επισημαίνοντας ότι «ο χρόνος και οι συνθήκες είναι πλέον ώριμες ώστε να ανασυρθεί από τη λήθη το κομμάτι αυτό του χαμένου ιστορικού παρελθόντος και να τύχει της προσοχής που του αρμόζει εκ μέρους της σύγχρονης ελληνικής επιστήμης».


=================================================

του Στάθη Καλύβα
αναδημοσίευση από το Βήμα(4-12-2005)

Το 1940 οι Τσάμηδες, ένας αλβανόφωνος μουσουλμανικός πληθυσμός συγκεντρωμένος κυρίως στη Θεσπρωτία και ιδιαίτερα στις περιφέρειες Ηγουμενίτσας, Μαργαριτίου, Φιλιατών και Παραμυθιάς, αριθμούσε κάπου 23.000 ως 24.000 ανθρώπους. Το 1951 είχαν απομείνει μόλις 127 αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι σε ολόκληρη τη χώρα.

Τα επεισόδια που συνόδευσαν την επίσκεψη του κ. Κάρολου Παπούλια στην Αλβανία επανέφεραν στην επιφάνεια την ομάδα αυτή. H σιωπή που περιέβαλλε την ιστορία τους οφείλεται στα αιματηρά γεγονότα που διαδραματίστηκαν κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Ως πρόσφατα οι Τσάμηδες εμφανίζονταν κυρίως στην τοπική ιστορία και στη λογοτεχνία, όπου, όπως είναι γνωστό, συχνά προηγούνται της «ιστορίας των ιστορικών» στα «δύσκολα» θέματα (βλ. π.χ. το εξαιρετικό Το ασημόχορτο ανθίζει του Βασίλη Γκουρογιάννη). H πρώτη -και μοναδική ως τώρα -ολοκληρωμένη και συστηματική μελέτη του θέματος δημοσιεύθηκε μόλις το 2004. Πρόκειται για το υποδειγματικό έργο της Ελευθερίας Μαντά που βασίζεται κυρίως σε πρωτογενείς πηγές (συμπεριλαμβανομένων ιταλικών και αλβανικών τεκμηρίων) και αποτελείται από τρεις χρονολογικές ενότητες: Μεσοπόλεμος, B΄ Παγκόσμιος πόλεμος - Κατοχή και μεταψυχροπολεμική εποχή. H μεγαλύτερη και πιο ευαίσθητη ενότητα αφορά την περίοδο της Κατοχής.

H δύσκολη συμβίωση

Οι Τσάμηδες ήταν ένας παραδοσιακός αγροτικός, συμπαγής και κλειστός πληθυσμός που για συγκυριακούς λόγους εξαιρέθηκε της ανταλλαγής του 1922. H συμβίωσή τους με το χριστιανικό στοιχείο της περιοχής υπήρξε εξαρχής προβληματική: η πολιτισμική διαφοροποίηση, οι κτηματικές διαφορές και η στάση του ελληνικού κράτους απέναντί τους, και ιδιαίτερα του μεταξικού καθεστώτος, ενίσχυσαν την καχυποψία τους και επέτρεψαν τη δράση εξτρεμιστικών αλυτρωτικών στοιχείων στην Αλβανία. Πάνω εκεί βασίστηκε και η Ιταλία για να θέσει τσαμικό θέμα και να δικαιολογήσει την εισβολή του 1940. Οπως είναι φυσικό, η εξέλιξη αυτή δυναμίτισε την ήδη τεταμένη κατάσταση στην περιοχή. Ενοπλοι Τσάμηδες συνόδευσαν τον ιταλικό στρατό κατά τη σύντομη προέλασή του στο ελληνικό έδαφος τον Νοέμβριο του 1940, ο τοπικός πληθυσμός υποδέχθηκε πανηγυρικά τους εισβολείς, ενώ σημειώθηκαν οι πρώτες λεηλασίες και επιθέσεις εναντίον χριστιανικών χωριών. H υποχώρηση των Ιταλών και η επιστροφή των ελλήνων κατοίκων έθεσε σε κίνηση μια δυναμική αντεκδικήσεων που κατέληξε στην εθνοκάθαρση των Τσάμηδων το 1944.

H ιταλική, αρχικά, και η γερμανική Κατοχή συνοδεύτηκαν από βία. Οι ηγέτες των Τσάμηδων συνεργάστηκαν με τις κατοχικές αρχές και συμμετείχαν σε διώξεις, καταστροφές, και μαζικές εκτελέσεις, η πιο γνωστή από τις οποίες υπήρξε η εκτέλεση 49 επιφανών κατοίκων της Παραμυθιάς τον Σεπτέμβριο 1943. Οι αντάρτες του ΕΔΕΣ, που κυριαρχούσαν στην περιοχή, προέβησαν μετά την αποχώρηση των Γερμανών σε ένα όργιο βίας, αδιάκριτων εκτελέσεων και λεηλασιών που κορυφώθηκαν με τη μαζική εκδίωξη των Τσάμηδων στην Αλβανία, τον Σεπτέμβριο του '44.

H περίπτωση αυτή αποτελεί αναμφίβολα εθνοκάθαρση. Το ερώτημα παραμένει αν υπήρξε αποτέλεσμα προμελετημένης κεντρικής απόφασης ή αν προήρθε από πράξεις αντεκδίκησης σε τοπικό επίπεδο. H Μαντά προκρίνει τη δεύτερη εκδοχή. Προσωπικά πιστεύω ότι η απόσταση ανάμεσα στις δύο εκδοχές είναι πολύ μικρή. Παρόλο που ο ΕΔΕΣ ήταν μια αποκεντρωμένη οργάνωση όπου, αντίθετα με το EAM, η κεντρική διοίκηση δύσκολα έλεγχε τους τοπικούς οπλαρχηγούς, τίποτε δεν δείχνει ότι η ηγεσία του είχε την παραμικρή (και πραγματική) διάθεση να τους συγκρατήσει. H πολιτική συγκυρία τον Σεπτέμβριο του 1944 επέτρεπε την «τελική λύση» του τσαμικού ζητήματος και, κατά τη γνώμη μου, ο ΕΔΕΣ δεν δίστασε να αδράξει την ευκαιρία.

Αντίθετα από τον ΕΔΕΣ, το EAM τήρησε μια περίεργη στάση σε σχέση με τους Τσάμηδες. Επιχείρησε επανειλημμένα ανοίγματα που βασίζονταν στον μάλλον πλασματικό διαχωρισμό «μιας δράκας προδοτών» από την πλειοψηφία του πληθυσμού -πλασματικό στον βαθμό που ο παραδοσιακός αυτός πληθυσμός ακολουθούσε τους ηγέτες του και έδειχνε μια προτίμηση προς την κατοχική διοίκηση ακόμη και όταν δεν συμμετείχε άμεσα σε πράξεις βίας. Για αυτόν τον λόγο η τακτική του EAM δεν έγινε κατανοητή ούτε από τον τοπικό ελληνικό πληθυσμό ούτε από τα ίδια του τοπικά στελέχη που ανέφεραν στις εσωτερικές τους εκθέσεις τις οποίες παραθέτει η Μαντά ότι «η παμψηφία σχεδόν των αρβανιτάδων Τσάμηδων της περιοχής είχε ταχθή ανεπιφύλαχτα με το μέρος του κατακτητή και ωργάνωνε δολοφονικές επιδρομές ενάντια στα ελληνικά χωριά». Ο ΕΛΑΣ τελικά στρατολόγησε γύρω στους 300 ως 500 Τσάμηδες που συμμετείχαν στις εμφύλιες συγκρούσεις με τον ΕΔΕΣ τον Δεκέμβριο του '44. H επικράτηση του ΕΛΑΣ συνοδεύτηκε από την επιστροφή 3.000 ως 5.000 Τσάμηδων στη Θεσπρωτία. H τελική όμως έκβαση των Δεκεμβριανών οδήγησε σε νέες διώξεις από τους οπλαρχηγούς του ΕΔΕΣ και στην τελική εκδίωξή τους.

H τελική πράξη

Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου το KKE στράφηκε για μία ακόμη φορά προς τους Τσάμηδες για να λύσει το πρόβλημα έμψυχου δυναμικού που αντιμετώπιζε. Τον Μάρτιο του 1949 κατέληξε σε συμφωνία με την αλβανική κυβέρνηση για την υποχρεωτική στρατολόγηση 2.000 Τσάμηδων η οποία ναυάγησε την τελευταία στιγμή, όταν οι ίδιοι οι Τσάμηδες αντέδρασαν και ο Εμβέρ Χότζα αποφάσισε να μην τους οπλίσει ως «αντιδραστικούς». H τελική πράξη του δράματος γράφτηκε στις αρχές της δεκαετίας του '50 με σειρά νομοθετικών διαταγμάτων της ελληνικής κυβέρνησης που απαλλοτρίωσε τις περιουσίες τους και τις απέδωσε σε ντόπιους και έποικους.

Ιδεολογικές ερμηνείες

Είναι προφανές ότι η σημασία της περίπτωσης αυτής ξεπερνάει τα όρια της τοπικής ιστορίας. Αποτελεί, κατ' αρχάς, καθαρή και ενδεχομένως μοναδική για την κατοχική Ελλάδα περίπτωση ολοκληρωτικής εθνοκάθαρσης. Δεύτερον, δείχνει τα όρια των ιδεολογικών ερμηνειών στην Ιστορία. Οι Τσάμηδες δεν ήταν ούτε φασίστες ούτε ναζιστές ούτε κομμουνιστές· ήταν όμως διατεθειμένοι να συνεργαστούν με όποιον τους πρόσφερε τη δυνατότητα να διεκδικήσουν τα αιτήματά τους. Τρίτον, υπογραμμίζει τη διαδικασία εργαλειοποίησης του δωσιλογισμού από τις δύο αντίπαλες παρατάξεις και την αναντιστοιχία ανάμεσα στον λόγο και στην πράξη τους. Για τους κομουνιστές ο δωσιλογισμός υπήρξε ιδιαίτερα ελαστική έννοια σε σχέση με συγκεκριμένες ομάδες όπως οι Τσάμηδες ή οι σλαβόφωνοι κομιτατζήδες στους οποίους παρείχε τη δυνατότητα αναβάπτισης από προδότες σε πατριώτες. Γενικεύοντας και απλοποιώντας, θα μπορούσε να πει κανείς ότι αν για τη Δεξιά ο δωσιλογισμός ήταν συγχωρήσιμος, αρκεί οι φορείς του να ήταν Ελληνες, για την Αριστερά το συγχωροχάρτι ίσχυε μόνο για τους μη Ελληνες.

H περίπτωση των Τσάμηδων αναδεικνύει συγχρόνως και τις αντιφάσεις της στρατευμένης ιστοριογραφίας που επαναλαμβάνουν τα επιχειρήματα των αντιμαχόμενων παρατάξεων της δεκαετίας του '40 -τόσο της δεξιάς όσο και της αριστερής εκδοχής της. Για τη δεξιά μεταπολεμική ιστοριογραφία η εθνοκάθαρση και η αδιάκριτη βία κατά των Τσάμηδων υπήρξε ένα απόλυτα δικαιολογημένο μέτρο απέναντι σε μια ομάδα δωσίλογων και μειοδοτών. Μόνο ο αντικομμουνισμός μπορούσε να δικαιολογήσει, και άρα να συγχωρήσει, τη συνεργασία με τους κατακτητές. Το πρόβλημα της αριστερής μεταπολιτευτικής ιστοριογραφίας είναι ακριβώς το αντίθετο: ενώ καυτηριάζει τον δωσιλογισμό ως εσχάτη προδοσία που δικαιολογούσε βία αντίστοιχη με αυτή που υπέστησαν οι Τσάμηδες, αντιμετωπίζει τις αντίστοιχες πρακτικές των μειονοτήτων με αισθήματα κατανόησης και τάσεις συγκάλυψης, δείχνοντας έτσι πόσο επιλεκτική και άρα διάτρητη είναι η ηθικολογία της.


Το βιβλίο της Ελευθερίας Μαντά είναι ένα αντίδοτο στη μυωπία και στα αδιέξοδα της ιστοριογραφίας αυτής και θυμίζει τη σημασία της σοβαρής ιστορικής έρευνας. H συγγραφέας κατάφερε να προσεγγίσει ένα σύνθετο και ευαίσθητο θέμα με προσοχή, συστηματικότητα και χαμηλούς τόνους. Το βιβλίο της αξίζει να διαβαστεί από όσους ενδιαφέρονται να αποκτήσουν μια ολοκληρωμένη αντίληψη της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας.

Ο κ. Στάθης Καλύβας είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Yale των ΗΠΑ.


========================================================



24 σχόλια:

  1. 1)Ο όρος Τσάμης είναι πρωτίστως γεωγραφικός και όχι εθνικός.
    2)Τμήμα των Τσάμηδων μουσουλμάνων είχε μητρική γλώσσα είτε την ελληνική είτε την τουρκική.Όταν ο Καλύβας αναφέρεται σε συμπαγή και αμιγώς αλβανόφωνο πληθυσμό δεν λέει την αλήθεια.
    3)Σημαντικό μέρος των Αλβανοτσάμηδων έφυγε με οχήματα που τους είχαν προμηθεύσει οι ναζι πριν ακόμη επιστρέψουν οι Έλληνες χωρικοί στην περιοχή, κάτι που επίσης διέφυγε του Καλύβα
    4)Ο Καλύβας θα μπορούσε να είχε αναφερει το ακριβές περιεχόμενο του τελεσίγραφου που απέδωσε ο Γκράτσι στον Μεταξά, στο οποίο ως μία από τις αφορμές τις ιταλικής επιθεσης αναφέρεται "η τρομοκρατία της Ελλάδας κατα του αλβανικού πληθυσμού της Τσαμουριάς". Αργότερα ο Γκράτσι στο βιβλίο του "Η αρχή του τέλους" απορρίπτει τις ιταλικές προφάσεις ως ψευδέστατες. Ο Καλύβας σε αντίθεση με τον Ιταλό πρέσβυ φαίνεται να τις υιοθετεί αποδίδοντας την ανθελληνική στροφή των Τσάμηδων στον Μεταξά.
    5)Μια μικρή ομάδα Τσάμηδων πολέμησε στον ΕΔΕΣ και όχι στον ΕΛΑΣ.
    6)Ο ΕΛΑΣ προσπάθησε να στρατολογήσει Αλβανοτσάμηδες υποσχόμενος "αυτοδιάθεση" και όχι με ιδεολογικά κηρύγματα περί προλεταριάτου.
    7)"Έποικοι" οι πρόσφυγες από τη Β. Ήπειρο? Η εθνοκάθαρση ελλήνων από την Αλβανία άραγε πότε θα μπει στο μικροσκόπιο της "ιστορικής επιστήμης"?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Στη Θεσπρωτία κατοικούσαν:
      1) μουσουλμάνοι Τσάμηδες (Αλβανοί που κακώς κάποιοι τους αποκαλούν 'Τουρκοτσάμηδες'),
      2) χριστιανοί Τσάμηδες (Αλβανοί),
      3) Έλληνες χριστιανοί,
      4) Αρβανιτόβλαχοι (οι λεγόμενοι Τσαμουρένι),
      5) Επίσης, υπήρχε ένας μικρός αριθμός μουσουλμάνων τσιγγάνων στους Φιλιάτες και αλλού (σήμερα κατοικούν σε 2 χωριά στους Άγιους Σαράντα) και λίγοι ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι.

      Τσάμηδες ή Αλβανοτσάμηδες είναι το ίδιο πράγμα. Το "τουρκοτσάμηδες είναι λάθος". Οι πληθυσμοί αυτοί ήταν Αλβανοί και όχι Τούρκοι, αν και πριν 20ο αιώνα το πρόθεμα 'τουρκο' είχε την έννοια του μουσουλμάνου και όχι του εθνικά Τούρκου.

      Το 1928, ο πληθυσμός των μουσουλμάνων Τσάμηδων της Ηπείρου έφτανε επίσημα τους 19.244 από την πρώτη απογραφή πληθυσμού (αν και μάλλον ήταν περισσότεροι) και οι 17.008 δήλωναν ως μητρική τους γλώσσα την αλβανική. Πριν το 1928 ο μουσουλμανικός πληθυσμός της Ηπείρου ανέρχονταν στους 20.160 κατοίκους, σε 63 διαφορετικά χωριά και πόλεις. Το 1913 όμως, όταν η Ήπειρος ενώθηκε με την Ελλάδα, οι αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι κάτοικοί της ανέρχονταν στους 40.000. Πολλοί απ’ αυτούς αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν την περιοχή και να μεταβούν στην Τουρκία και στην Αίγυπτο λόγω πιέσεων των ελληνικών αρχών. Γεγονός ήταν πως η ελληνική πλευρά, σκεπτόμενη πως η Αλβανία ίσως χρησιμοποιούσε τους Τσάμηδες ως μοχλό πίεσης σε διάφορα ζητήματα προσπάθησε από το 1924 να προκαλέσει με κάθε πρόσφορο τρόπο την εκούσια μετανάστευσή τους. Σε πρώτη φάση έφερε στην περιοχή μερικές χιλιάδες χριστιανούς πρόσφυγες της Μικράς Ασίας με σκοπό να ενταθεί η πίεση προς τους Τσάμηδες. Οι χριστιανοί πρόσφυγες με στήριγμα τη νομοθεσία των υποχρεωτικών απαλλοτριώσεων έλαβαν σημαντικό μέρος της γης, ιδιαίτερα στις πλούσιες περιοχές Ηγουμενίτσας και Φαναριού. Η απαλλοτρίωση περιελάμβανε καλλιεργήσιμες εκτάσεις και κατοικίες. Η καταναγκαστική αυτή συγκατοίκηση έμελλε να είναι οδυνηρή για τους Τσάμηδες.

      Διαγραφή
  2. ο καλυβας ειναι μελος της ομαδας των εθνομηδενιστων συγγραφεων και καθηγηταδων.Ο ελας ειχε δημιουργηση ενα μεικτο ταγμα και οχι ο εδες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ο Καλύβας δεν είναι εθνομηδενιστής. Ανήκει στην ομάδα που μάχεται τους εθνομηδενιστές.Είναι γνωστή η διαμάχη του με τον γνωστό Μαργαρίτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Πολύ σωστά τα σημεία που θιγει ο ανώνυμος (30/06/09 4:06)

    Ακριτα καλο είναι να μην υιοθετούμε ασυλλόγιστα φιλοAλβανικες απόψεις. Αυτό το λάθος ίσος και εσκεμμένα κάνει και η wikipedia που ουσιαστικά υιοθετεί τις απόψεις τον Τουρκαλβανών και διαφημίζει ακόμη και τα σύμβολα τους. Αν ρωτήσει κάποιος ηλικιωμένους ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΥΣ ΤΣΑΜΗΔΕΣ θα δηλώσουν Αλβανικής καταγωγής λόγο προφανώς γλώσσας. Αυτούς όμως που μισούν περισσότερο στον κόσμο είναι οι ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΤΣΑΜΗΔΕΣ για τα δεινα που προξένησαν στους ιδιους και τους συγγενείς τους τότε. Ναι αυτούς τους εξωμότες που για να μην υποφέρουν όπως οι υπόλοιποι Χριστιανοί από τους Οθωμανούς αλλαξοπίστησαν. Μερικοί τέτοιοι ηλικιωμένοι κύριοι ήτανε στο ακροατήριο στην Πάντειο όταν οι δημόσιοι υπάλληλοι-καθηγητές τις προσπάθησαν να ανακινήσουν θέμα Τσάμηδων. Σηκώθηκαν από τις καρέκλες και τους έβριζαν στα Αλβανικά.

    Όσο για τον ευτραφή κύριο με τον trendy σκελετό γυαλιών που πείρε την συνέντευξη από τον ΤΟΥΡΚΑΛΒΑΝΟ θα του συνιστούσα να διαβάσει λίγο Moδη. Αυτοί οι ΤΟΥΡΚΑΛΒΑΝΟΙ ΤΣΙΦΛΙΚΑΔΕΣ καταπιέζανε τους Σλαβόφωνους τις Μακεδονίας (είτε αυτοί νιώθανε Έλληνες-Γραικομάνοι είτε ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ). Να το θυμίσουμε στον κύριο του Vinozhito με τα γυαλιά γιατί προσβάλει τους προγόνους του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ο Καλύβας που διαφημίζει το βιβλίο της Μαντά, την οποία οι "δημόσιοι υπάλληλοι-καθηγητές" όπως σωστά τους λες και δεν την άφησαν να μιλήσει -παρόλο που την κάλεσαν- είναι ο φιλοαλβανός ?

    Ο Καλύβας είναι το μαύρο πανί σε όλους αυτούς τους καθηγητές διότι μιλάει για κόκκινη τρομοκρατία όταν οι άλλοι σωπαίνουν.

    Δεν σχολιάζω τα σημεία των ανωνύμων διότι εμμέσως προτείνω το βιβλίο της Μαντά όπου με στοιχειοθετημένες αποδείξεις (αρχεία Ελλάδος και Βρεττανίας) βάζει πολλά πράματα στην θέση τους. Και ένα από αυτά είναι η συμμετοχή Τσάμηδων στον ΕΛΑΣ όπως ο Μουσά Ντέμι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Και κάτι ακόμα. Ο Στρατηγός ΖΕΡΒΑΣ τον οποιο θεωρούν σφαγέα τους τη καταγωγή είχε? Μήπως ήτανε και αυτός Τσάμης?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Θυμήθηκαν τώρα και οι ΤΟΥΡΚΑΛΒΑΝΟΙ ότι είναι Έλληνες πολίτες. την δεκαετία του 1880 εναντιώθηκαν σθεναρά στην προσάρτηση της Ηπείρου από το Ελληνικό Κράτος. Μαζί με τους Τούρκους πολέμησαν εναντίον των Ελλήνων το 1912. Εμπροσθοφυλακή τον Ιταλών ήτανε το 1940. Για να μην αναφέρω τις σφαγές λεηλασίες και βιασμούς αθώων στην κατοχή. Μέχρι και μικρά παιδιά απήγαγαν.

    Από την στιγμή που η Νότια Ήπειρος έγινε τμήμα του Ελληνικού κράτοuς ποτε δεν αισθάνθηκαν Έλληνες πολίτες. Στους μόνους που άφησαν κιτάπια και κτήματα οι Τούρκοι ήτανε οι Τσάμηδες. Θέλουν τώρα και κοινοτικά διαβατήρια...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ανώνυμε #2
    ΚΑΙ ο ΕΔΕΣ είχε κάποιους ελάχιστους Τσάμηδες στις τάξεις του, οι οποίοι προφανώς είχαν καταλάβει ποιος θα ήταν ο νικητής και απλά πήγαν μαζί του. Δεν γνωρίζω χριστιανούς να δηλώνουν Αλβανοί στην καταγωγή. Μόνον ελάχιστες περιπτώσεις.
    Ο Καλύβας και ο Μαρατζίδης για όσους γνωρίζουν καλύτερα είναι ο σικέ αντίλογος στον εθνομηδενισμό. Ουσιαστικά αποτελούν στήριγμα αυτού με λίγη γαρνιτούρα από αντι-αριστερή κριτική προς τέρψη των αφελών

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Akrita να και μια πρωτογενής μαρτυρία που βοηθα στην κατανόηση του ζητήματος:
    http://www.oswego.edu/~baloglou/chameria.html
    Βάλε το παραπάνω λινκ στο
    www.archive.org
    και θα μπορέσεις να διαβάσεις μερικά αποσπάσματα τοπικών μαρτυριών όπως ήταν αναρτημένα μέχρι το 2004.
    Διάβασε επίσης για τους μουσουλμάνους συγγενείς του Ζέρβα και την εμπλοκή στην Ήπειρο της ηπειρωτικής οικογένειας Bugari των κοσμηματοπωλών της Ρώμης.

    (Χέσε τον Καλύβα, την στρογγυλοποίηση των αλβανικών εγκλημάτων που επιχειρεί και την αντίστοιχη δαιμονοποίηση των Ελλήνων)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. νεοδεξιοι αναθεωρητες καλυβας μαρατζιδης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Δεν περιμενα αυτες τις ανακριβιες και τις διαστρεβλωσεις σε ενα τοσο σοβαρο ζητημα απο την κυρια Μαντα. Οσο για τον καθηγητη Καλυβα ας τον αγνωισο. Ειμαι Μαργαριτιωτης και η οικογενια μου εχει τις ριζες τις εδω και 500 χρονια σε αυτον τον τοπο. Φυσικα εχει πληρωσει βαρυ φορτιο αιματος για να παραμινει Ελευθερι και Ελληνικη αυτη η οικογενια οπως και αρκeτες αλλες. Για εμας τους Ελληνες που ζουμε σε αυτον τον τοπο, οι Τσαμηδες ηταν Ελληνες που πουλησαν την πατριδα και την θρησκεια τους στην περιοδο απο 1650 εως και 1750 για αγαδιλικια και τσιφλικια. Μετα την πρωτη γενια οι επομενες μπασταρδευτηκαν με Τουρκους και Αλβανους που ηταν εκει ως μισθοφοροι των Τουρκων. Με το προσκυνημα στο κορανι οχι μονο γλυτωσαν τα υπαρχοντα τους, αλλα αρπαξαν και των συγχωριανων τους που παρεμηναν χριστιανοι και Ελληνες. Αλλους τους σκωτοσαν και αλλους τους αναγκασαν να φυγουν σε αλλα μεροι. Ετσι ιδιοποιηθηκαν τις περιουσιες τους και εχουμε τους πρωτους αγαδες. Αυτοι οι μαγκες μισθωναν τα κλεμενα χωραφια στους λιγους χριστιανους και τους επερναν το 65 τις εκατο της παραγωγης. Σaν μπασταρδεμενος λαος δεν ειχαν πλεον οι επομενες γενιες καμια πατριδα και το κορανι το σεβονταν οταν δεν τους εθιγνε τα συμφερωντα τους. (οπως ακριβως σημερα οι Αλβανοι). Την διαλεκτο που μιλουσαν στην περιοχη μας ηταν ενα μιγμα απο λεξεις διαφορων γλωσων. Θα λεγαμε η κακιστη χρηση της Ελληνικης. Αυτα ηταν τα αρβανιτικα. Εμεις τοτε τους λεγαμε Τουρκους. Με γνωμονα τοτε την θρησκεια ξεχωριζανε τον λαο. Χριστιανος ισον Ελληνας Μουσουλμανος ισον Τουρκος. Το 70 τις εκατο απο αυτους πουλησαν τα κλεμενα χωραφια και εφυγαν πριν το 1912. Αυτοι που εμηναν δηλωσαν Ελληνες και υποσχεθηκαν μαλιστα οτι θα πολεμησουν στο πλευρο της μητερας Πατριδας Ελλαδας. Οταν ο Βενυζελος καταργησε με νομο τους τσιφλικαδες, Ελληνες και (Τουρκαλβανους) και τους αποζημιωσε μαλιστα, αυτη αντεδρασαν για τα τσιφλικια τους. Εκει βρηκαν αρογους και βοηθους τους Τουρκους και τους Ιταλους που η καθε χωρα για τα δικα της συμφερωντα χωριστα, δεν ηθελε η Ελλαδα να μεγαλωσει κιαλλο. Τους εταξαν τοτε λαγους με πετραχιλια που λεμε. Πιστεψαν πως θα εμεναν στον τοπο τους αρχικα σαν τσιφλικαδες. Αργωτερα τους εβαλαν να ζητανε να προσαρτησουν την εδω και 5000 χρονια Ελληνικη Θεσπρωτια στην Αλβανια. Απο τοτε οι Αλβανοι τοχουν ριξει στο κολογλυψιμο του καθε δυνατου, πιστευωντας οτι θα πετυχουν τους στοχους τους. Ακωμη δεν εχουν καταλαβει οτι ειναι θυματα και παιζουν τα παιχνιδια των Τυρανων, της Τουρκιας, της Ιταλιας και τελευταια των Αμερικανων. Αυτη ηταν ειναι και θα ειναι η μοιρα τους. Εμεις οι Ελληνες οστωσο καλο θα ηταν αν μας δοθη η ευκαιρια να ξεκαθαρισουμε την κατασταση με την Βορειο Ηπειρο μια για παντα. Οσο για το βιβλιο της κυριας Μαντα και τις γνωμες του καθηγητη Καλυβα ας τις κρατησουν για παρτη τους. Ο καθηγητης ειναι πλεον Αμερικανος Αλλα η κυρια Μαντα θα επρεπε να ηταν πιο ενημερη για το υποτηθεμενο θεμα των Τουρκαλβανοτσαμηδων. Ας μην ξεχνανε το ονομα της περιοχης αυτης ηταν καποτε Θυαμουρια εκ του Θυαμις. Τσαμουρια ειναι στην Αλβανικη. Στην Θυαμουρια αυτη ζουσαν 75 τις εκατο Χριστιανοι Ελληνες και 25 τις εκατο Εξωμοτες. Αυτα δεν τα αναφερουν καθολου. Οσο για τον Ζερβα, επανυλημενα εδωσε την ευκαιρια στους τσαμηδες να καταθεσουν τα οπλα και να ζησουν ειρηνικα με τους συντοπιτες τους, αυτοι ομως πηγαν και τους κτηπησαν πισοπλατα τοτε. Περαν αυτου, ποτε οι Τουρκαλβανοτσαμηδες (αυτο ειναι το κανονικο τους ονομα) δεν βρεθηκαν στο Πλευρο της Ελλαδας στους Απελευθερωτικους Αγωνες που εκανε. Στην περιοχη μας ο αρχιδημιος Γιασιν Σαντικ που κατεσφαξε το Φαναρι στον Αχεροντα και τοσα αλλα που εκανε στην περιοχη του Μαργαριτιου, Πληρωσε για τα εγκληματα αυτα. Τον εστειλε στην κολαση Ο Βασιλης Μπαλουμης. Σκωτοσε τοτε μονο αυτον απο την 15μελη συνοδια του. Αυτη η πραξη λει πολλα κυρια Μαντα. Δεν υπειρχε τοτε καμια αντεκδικησει ηταν ομως θεμα δημοσιας ταξης και ασφαλιας των Ελληνων πολητων που υπεφεραν μεσα στην ιδια τους την πατριδα απο μια χουφτα Κολοπαιδα του Εμβερ Χοτυα. ΕΛΛΗΝΕΣ προσεξτε τα φιδια που κυκλοφορουν αναμεσα μας. ΜΑΡΓΑΡΙΤΙΩΤΗΣ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Prin katakrinete ENAN KATHHGHTH PANEPISTIMIOU, MATHETE KURIE MARGARIWTH THN GLWSSA SAS! THELETE NA MILHSETE KAI GIA ISTORIA OTAN SE KATHE FRASH SAS ZHTHMA EINAI AN THA VRETHEI MIA SWSTH ORTHOGRAFIKA LEKSH! DEN EISTE AKSIOS NA THIGETAI ENAN KATHHGHTH PANEPISTHMIOU TH STIGMH POU TO FTWXO SAS LEKSILOGIO EXEI 50000 ORTHOGRAFIKA LATHH!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Προτιμώ αναλφάβητο πατριώτη από γραμματιζούμενο νενέκο, το πληκτρολόγιό σας δεν γράφει ελληνικά αγαπητέ ανώνυμε?

      Διαγραφή
  13. Μπορεί να γράφει με λάθη ο κος από Μαργαρίτη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν λέει και γράφει την ααλήθεια.Αν θέλετε ελάτε στις 29.9.2012 στην Παραμυθιά στο ετήσιο μνημόσυνο των σφαγιασθέντων από τους Τσάμηδες το 1943, κοιτάξτε τον κατάλογο των εκτελεσθέντων τις ηλικίες τους και ξανασκεφτείτε αυτά που γράφετε κε Ανώνυμε. Επιτέλους σταματήστε αυτά τα αναθεωρητικά τιτιβίσματα. Υπάρχουν νεκροί και απόγονοί τους, σκεφτείτε τους. Αν πάλι δεν θέλετε δεν πειράζει αφήστε εμάς να τιμούμε τους νεκρούς μας και τον μαρτυρικό τόπο μας. όσο για τους κους αυτούς (Τσάμηδες) έπεσαν στα μαλακά σε σχέση με αυτά που έχουν κάνει στη μαρτυρική Θεσπρωτία. Είχαν όλες τις ευκαιρίες να ζήσουν αρμονικά και τις πέταξαν. Δεν αναρωτιέστε πώς σήμερα χιλιάδες ισχυρίζονται στα Τίρανα ότι είναι Τσάμηδες?Πώς επιβίωσαν της περίφημης εθνοκάθαρσης ??Φιλικά Παραμυθιώτης απόγονος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Στη Θεσπρωτία κατοικούσαν:
    1) μουσουλμάνοι Τσάμηδες (Αλβανοί που κακώς κάποιοι τους αποκαλούν 'Τουρκοτσάμηδες'),
    2) χριστιανοί Τσάμηδες (Αλβανοί),
    3) Έλληνες χριστιανοί,
    4) Αρβανιτόβλαχοι (οι λεγόμενοι Τσαμουρένι),
    5) Επίσης, υπήρχε ένας μικρός αριθμός μουσουλμάνων τσιγγάνων στους Φιλιάτες και αλλού (σήμερα κατοικούν σε 2 χωριά στους Άγιους Σαράντα) και λίγοι ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι.

    Τσάμηδες ή Αλβανοτσάμηδες είναι το ίδιο πράγμα. Το "τουρκοτσάμηδες είναι λάθος". Οι πληθυσμοί αυτοί ήταν Αλβανοί και όχι Τούρκοι, αν και πριν 20ο αιώνα το πρόθεμα 'τουρκο' είχε την έννοια του μουσουλμάνου και όχι του εθνικά Τούρκου.

    Το 1928, ο πληθυσμός των μουσουλμάνων Τσάμηδων της Ηπείρου έφτανε επίσημα τους 19.244 από την πρώτη απογραφή πληθυσμού (αν και μάλλον ήταν περισσότεροι) και οι 17.008 δήλωναν ως μητρική τους γλώσσα την αλβανική. Πριν το 1928 ο μουσουλμανικός πληθυσμός της Ηπείρου ανέρχονταν στους 20.160 κατοίκους, σε 63 διαφορετικά χωριά και πόλεις. Το 1913 όμως, όταν η Ήπειρος ενώθηκε με την Ελλάδα, οι αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι κάτοικοί της ανέρχονταν στους 40.000. Πολλοί απ’ αυτούς αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν την περιοχή και να μεταβούν στην Τουρκία και στην Αίγυπτο λόγω πιέσεων των ελληνικών αρχών. Γεγονός ήταν πως η ελληνική πλευρά, σκεπτόμενη πως η Αλβανία ίσως χρησιμοποιούσε τους Τσάμηδες ως μοχλό πίεσης σε διάφορα ζητήματα προσπάθησε από το 1924 να προκαλέσει με κάθε πρόσφορο τρόπο την εκούσια μετανάστευσή τους. Σε πρώτη φάση έφερε στην περιοχή μερικές χιλιάδες χριστιανούς πρόσφυγες της Μικράς Ασίας με σκοπό να ενταθεί η πίεση προς τους Τσάμηδες. Οι χριστιανοί πρόσφυγες με στήριγμα τη νομοθεσία των υποχρεωτικών απαλλοτριώσεων έλαβαν σημαντικό μέρος της γης, ιδιαίτερα στις πλούσιες περιοχές Ηγουμενίτσας και Φαναριού. Η απαλλοτρίωση περιελάμβανε καλλιεργήσιμες εκτάσεις και κατοικίες. Η καταναγκαστική αυτή συγκατοίκηση έμελλε να είναι οδυνηρή για τους Τσάμηδες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Πρόγονοι των Τσάμηδων - όπως λέτε και ως ένα σημείο αποδέχομαι - ήταν τα αλβανικά ποιμενικά φύλα που εισχώρησαν στη Θεσπρωτία τον 13ο-14ο αιώνα, και αναμίχθηκαν στη συνέχεια με παλαιότερα ιλλυρικά φύλα που είχαν εισχωρήσει στην Ήπειρο μετά την καταστροφή των πόλεων της από τον Ρωμαίο στρατηγό Αιμίλιο Παύλο. Ήταν εκείνοι οι χριστιανικοί πληθυσμοί που ασπάστηκαν το Ισλάμ μετά την αποτυχημένη επανάσταση του επισκόπου Τρίκκης Διονύσιου του Σκυλόσοφου.

    Σύμφωνα με τα βενετικά αρχεία, οι χίλιοι χριστιανοί, βοσκοί και γεωργοί, που ακολούθησαν τον Διονύσιο τον Φιλόσοφο στην εξέγερση του 1611, ήσαν Αλβανοί χωρικοί προερχόμενοι από εβδομήντα χωριά της ευρύτερης περιοχής Παραμύθιάς. Το γεγονός, ότι είναι γεωργοί και βοσκοί, δηλώνει πως ένα μεγάλο μέρος των Αλβανών ημινομάδων των προηγούμενων αιώνων, είχε περιέλθει, στις αρχές του 17ου αι., στην κατηγορία των εδραίων χωρικών - κτηνοτρόφων, με μόνιμο πλέον τόπο διαμονής και συμπληρωματική γεωργική απασχόληση. Εχει δηλαδή πλήρως ενταχθεί στο οικονομικό γαιοκτητικό καθεστώς της αυτοκρατορίας, υφιστάμενο, κατά συνέπεια, άμεσα τις επιπτώσεις από την οικονομική κρίση και τη φορολογική πρακτική του κράτους και των εκπροσώπων του. Φορολογία και αυθαιρεσίες θα εξωθήσουν τους χίλιους αυτούς Αλβανούς γεωργο-κτηνοτρόφους σε εξέγερση. Μετά την αποτυχία της ανταρσίας θα ακολουθήσει η διασπορά στα βουνά και η προσφυγή στην άσκηση της ληστείας. (Κ. Μέρτζιος, «Η επανάστασις Διονυσίου του Φιλοσόφου», Ηπειρωτικά Χρονικά, 1938, τ. 13, σ. 84-86)

    Αργότερα, πολλοί Αλβανοί και Έλληνες χριστιανοί, μετανάστευσαν στην Κέρκυρα. Το 1627 ο Κινάν Πασάς εκτιμά σε πέντε χιλιάδες τον αριθμό των Ηπειρωτών που είχαν μεταναστεύσει στην Κέρκυρα, ενώ τον Ιούνιο του 1632 οι αρχές του νησιού αναφέρουν: «…Από τίνος ήλθον ενταύθα από την γειτονικήν Τουρκία περί τους 2.000 Ελληνες Αλβανοί εκ των οποίων άλλοι μεν διότι επείνων και εστερούντο εργασίας και άλλοι φεύγοντες την τυραννίαν.» (Κ. Μέρτζιος, «Το εν Βενετία Κρατικόν Αρχείον, Α' περί Κοσμά του Αιτωλού», Ηπειρωτικά Χρονικά, 1940, τ. 19, σ. 42-44;)

    Οι Τσάμηδες που εγκαταστάθηκαν στην Αλβανία, εγκαταστάθηκαν κυρίως στην περιοχή της Μουζακιάς, στην Αυλώνα, στο Δυρράχιο, στα Τίρανα, στο Πεκίν, στη Ρρογκοζίνα, και λιγότερο στο Δέλβινο, στο Ελμπασάν, στο Τσέρρικ, κ.α. Όχι λοιπόν στον λεγόμενο "βορειο-ηπειρωτικό" χώρο. Να πούμε επίσης ότι πλέον οι Τσάμηδες στην Αλβανία έχουν ένα κόμμα, το P.D.I.U., με 5 βουλευτές (σε σύνολο 140), ενώ στις δημοτικές εκλογές του Ιουνίου του 2015 το κόμμα αυτό πήρε περίπου 4% στο σύνολο της αλβανικής επικράτειας (αν και το ποσοστό των Τσάμηδων επί του πληθυσμού είναι μεγαλύτερο).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Σίγουρα ένα ποσοστό των Τσάμηδων συνεργάστηκαν με τις γερμανικές και τις ιταλικές κατοχικές αρχές. Δεν λέτε όμως γιατί, αποσιωπάτε τις αιτίες και τις αφορμές. Από την άλλη, ένα άλλο ποσοστό Τσάμηδων, εντάχθηκαν σε αντιστασιακές οργανώσεις, της Ελλάδας αλλά και της Αλβανίας (κυρίως στο Ε.Α.Μ. και στο αλβανικό L.A.N.C.), αλλά σχημάτισαν και κάποιες δικές τους μικρές ομάδες. Από τα ελληνικά δικαστήρια εκδόθηκαν περίπου 1900 καταδικαστικές αποφάσεις. Το ερώτημα είναι ότι, αφού καταδικάστηκε το 10% περίπου του τσάμικου πληθυσμού, γιατί εκδιώχθηκε και κακοποιήθηκε και το υπόλοιπο 90%; Για τους 2.500 δολοφονημένους Τσάμηδες (γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένοι, κ.α.) από τις δυνάμεις του Ζέρβα, αλλά και από πιο πριν, δεν μιλάει κανείς. Μωρά παιδιά και αθώες γυναίκες, ηλικιωμένοι και παιδιά, ήταν συνεργάτες των Γερμανών και αυτοί;

    Σε κάθε περίπτωση, σαφώς η οποιαδήποτε άδικη πράξη, η οποιαδήποτε δολοφονία είτε Έλληνα από Αλβανό, είτε Αλβανού από Έλληνα, είναι καταδικαστέα χωρίς δεύτερη σκέψη. Δεν ήταν όμως πάντα τα πράγματα άσπρο-μαύρο. Για παράδειγμα ας θυμηθούμε τη συνεργασία του Κολοκοτρώνη με τους Τσάμηδες όταν αυτός κατέφυγε στην Κέρκυρα για να ζητήσει δυτική βοήθεια, ας θυμηθούμε ότι το 1831 ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ των Μουσουλμάνων Τσάμηδων της Παραμυθιάς εναντίον των Σουλτανικών στρατευμάτων στη μάχη της Βελτίστας, δέχεται επίθεση του Εμίν Πασά των Ιωαννίνων και πολιορκείται για δυο μήνες το κάστρο της. Ακολουθεί μεγάλη καταστροφή των περιουσιών των Παραμυθιωτών και εξορίζονται οι αρχηγοί τους στην Σόφια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Οι δολοφονίες εναντίον των Τσάμηδων Αλβανών είχαν ξεκινήσει ήδη από το 1913 από ελληνικές συμμορίες που επιτίθονταν στην περιοχή – ενθαρρυμένες προφανώς και από τις τότε ελληνικές αρχές. Ο Μάρκος Δεληγιαννάκης (μετά την προσάρτηση της Παραμυθιάς και της υπόλοιπης Τσαμουριάς στην Ελλάδα το 23.02.1913) με τη συμμορία του συνέλλαβαν 72 πρόκριτους Τσάμηδες, τους μετέφεραν στην τοποθεσία «Λίβερη» κοντά στο Σελάνι και τους σκότωσαν. Το γεγονός – διανθισμένο φυσικά με μπόλικη ελληνική προπαγάνδα - ομολογεί ο Σταύρος Παπαμώκος στο βιβλίο του «Η Σέλλιανη χθες και σήμερα» (εκδόθηκε στην Αθήνα το 1997) στη σελίδα 160:

    «Ο οπλαρχηγός Μάρκος Δεληγιαννάκης επί κεφαλής ομάδας κρητικών μαχητών, αλλά και άλλων ενόπλων από τα γύρω χριστια-νικά χωριά, κατέβηκαν στα τουρκοχώρια της Τσιαμουριάς και συνέλαβαν 72 Τουρκαλβανούς, τους οποίους μετέφεραν δεμένους στο απόμερο και ολοσκότεινο ρέμα ‘Μπιντούρια και Κατσικιά’ της Σέλλιανης και τους εκτέλεσαν.».

    Προσέξτε πως αποκαλεί τα αλβανικά χωριά περιφρονητικά ως «τουρκοχώρια». Παρόλο που ο Παπαμώκος κατακρίνει στο βιβλίο του για λόγους τακτικής- την πράξη του συμμορίτη Δεληγιαννάκη, ο στόχος του είναι προφανής. Εννοεί ότι ‘οι Τούρκοι ήταν κατακτητές των Ελλήνων και τους είχαν σκλάβους, ο Μάρκος Δεληγιαννάκης επιτέθηκε στα τουρκοχώρια κ.τλ.’. Δηλαδή με λίγα λόγια, αφήνει να εννοηθεί ότι ο Δεληγιαννάκης είχε το δίκαιο με το μέρος του, ότι επιτέθηκε στα χωριά των κατακτητών κ.α.

    Για την πράξη αυτή του Δεληγιαννάκη έχει βγει ακόμα και δημοτικό παραδοσιακό τραγούδι από τους Έλληνες, με το όνομα «Του Μάρκου Δεληγιαννάκη» όπου περιγράφεται αυτή η σφαγή στο Σελάνι (ελλ. ‘Σέλλιανη’):

    «Σαν τι κακό σας έκανα, κι μι κατηγουράτι;
    Ιγώ χουριά δεν έκαψα και σκλάβους δεν επήρα.
    Ιγώ τους πρώτους έμασα, εξήντα δυο νουμάτους

    Στη Σέλλιανη τους έσυρα, στο μνήμα του Μανώλη.
    Ξύπνα, Μανώλη ψυχογιέ, απού το μαύρου χώμα,
    να δεις αρνιά που σου ’φερα, κριάρια σουβλισμένα».

    Οι Έλληνες πρόκριτοι της Παραμυθιάς που δολοφονήθηκαν από κάποιους Τσάμηδες ήταν λοιπόν αθώα θύματα αλλά οι 72 Αλβανοί που δολοφονήθηκαν από τη συμμορία του Δεληγιαννάκη ήταν κριάρια για σούβλισμα!!!

    Στις 12/1/1942, στο κέντρο της Παραμυθιάς, ο ανθυπασπιστής της Χωροφυλακής Ηλίας Νίκου, Διοικητής του τοπικού σταθμού, μαζί με έναν σύντροφό του, δολοφόνησε δύο από τους πιο σημαντικούς παράγοντες των Τσάμηδων στην περιοχή, τον κτηματία Τεφήκ Κεμάλ και τον γιατρό Αχμέτ Κασήμ. Οι συγκρούσεις και οι διαμάχες μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων είχαν αυξηθεί, ειδικά μετά την δολοφονία από τους χριστιανούς ενός επιφανούς μουσουλμάνου, του Γιασίν Σαντίκ, τον Δεκέμβριο του 1942. Μαρτυρίες υπάρχουν ακόμα και από Έλληνες που είχαν δει τα γεγονότα αυτά και όχι μόνο από Αλβανούς:

    «Τα έκτροπα σε βάρος των μουσουλμάνων συνεχίστηκαν από δημόσιους λειτουργούς και χριστιανούς κατοίκους, μόλις έφυγαν οι άντρες για εξορία. Με το πρόσχημα της δήθεν ανάκρισης…καλούσαν στα γραφεία τους όμορφες χανούμισσες και τις βίαζαν…Οι λεηλασίες σπιτιών, οι αρπαγές ζώων φανερές. Οι βιασμοί κοριτσιών και γυναικών πολλοί και επώνυμοι. Η βίαιη υποχρέωση σε έκδοση μουσουλμανίδων σε ορισμένα χωριά μεγάλη…» λέει ο Γιάννης Σάρρας (Γιάννης Σάρρας, «Ιστορικά-Λαογραφικά περιοχής Ηγουμενίτσας», σελ.631). Γράφει επίσης για την εκτέλεση των 8 μουσουλμάνων κατοίκων στη θέση Βίγλιζα στα υψώματα Λαδοχωρίου, που την επιβεβαιώνει - ως αυτόπτης μάρτυρας - ο Χρίστος Λόης, οπλίτης τότε στο 39ο Σύνταγμα Ευζώνων, και την καταγράφει στο βιβλίο του «Από τις σελίδες της μνήμης. Περιστατικά Πολέμου, 1940-1941», εκδ. Παπαδήμα, σελ.17.

    Το θέμα της γενοκτονίας των Τσάμηδων συμπεριελήφθη στην ατζέντα της τέταρτης γενικής συνέλευσης του Οργανισμού Μη Αναγνωρισμένων Εθνών και Λαών (UNPO) - που εδρεύει στη Χάγη - στις 20-26 Ιανουαρίου 1995. Ας δούμε μερικές μαρτυρίες των ανθρώπων που έζησαν εκείνη την εποχή τα γεγονότα από πρώτο χέρι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Ο Εσαμπουντίν Καντίου λέει: «Μας συγκέντρωσαν όλους στο σπίτι ενός Αλβανού, του Σαλί Αβούζι. Εκεί υπήρχαν και άλλοι που είχαν έρθει στην πόλη μας από τα γύρω χωριά. Εκεί είχαν συγκεντρώσει γυναίκες και μικρά παιδιά, καθόλου άντρες. Μας είχαν εκεί για περίπου 5-6 μήνες. Σχεδόν κάθε μέρα έθαβαν και από ένα παιδί. Μας είχαν πιάσει αρρώστιες, ήμασταν σε άσχημη κατάσταση. Δεν είχαμε να φάμε. Με λίγα λόγια πέθαναν πολλά παιδιά και ηλικιωμένες γυναίκες. Υπήρχαν κάποιες γυναίκες άνω των 80 χρόνων.. οι Έλληνες τους έριχναν από τις σκάλες και πέθαιναν…»

    Η Καντριέ Οσμάνι λέει: «Σκότωσαν τον πατέρα μου, τον ξάδερφο μου, τους αδερφούς της μητέρας μου και την αδερφή της μητέρας μου που ήταν παράλυτη. Την έριξαν από τις σκάλες και μετά την πυροβόλησαν…»

    Η Καντριέ Αλίου λέει: «Μπήκαν το βράδυ οι Έλληνες στο σπίτι μας, πήραν τα 4 πρόβατα που είχαμε. Η μητέρα μου με το μωρό στην αγκαλιά της τους έλεγε: {Σας παρακαλώ, δεν έχω γάλα για τα παιδιά μου} και ένας στρατιώτης της είπε: {Έχω μόνο μία σφαίρα, δεν είμαι εδώ για να την σπαταλήσω, πήγαινε μέσα}. Άκουγα τις γειτόνισσες μου που φώναζαν και έκλαιγαν. Τις είχαν κόψει τα αυτιά, τους τραβούσαν τα σκουλαρίκια από τα αυτιά τους με τη μία και τους τα έκοβαν. Τις είχαν κόψει τα δάχτυλα για να τις πάρουν τα δαχτυλίδια.. απίστευτα πράγματα. Ξεκοίλιασαν έγκυες γυναίκες. Θυμάμαι ακόμα μία γυναίκα που είχε ένα μεγάλο τραύμα από λόγχη ανάμεσα στους ώμους της.»

    Ο Ραχμί Ουζέιρι λέει: «Σκότωναν γυναίκες και παιδιά. Είχαν ξεκοιλιάσει γυναίκες και τους έπαιρναν τα έμβρυα μέσα από τις κοιλιές τους. Τους είχαν κόψει τα δάχτυλα και τους έπαιρναν ό,τι κόσμημα φορούσαν..»

    Ο Φαήκ Μπολλάτι λέει: «Το πρώτο που μας ζήτησαν ήταν για χρυσό. Ό,τι είχαμε, ό,τι είχαν η μητέρα μου και η θεία μου στον λαιμό τους και στα δάχτυλα τους τους τα άρπαξαν. Τότε είπαν στη μητέρα μου: {Θέλουμε τον γιο σου για ένα λεπτό. Θα τον πάρουμε και θα στον ξαναστείλουμε σε ένα λεπτό}. Δεν το είδα αλλά άκουσα τη μητέρα μου να κραυγάζει και να χοροπηδάει’ είχαν κόψει το κεφάλι του αδερφού μου. Ήταν μόνο 17 χρόνων…. Ένας γείτονας μας μας πήρε μετά στο σπίτι του. Το όνομα του ήταν Τσιλ Μπάρμπα. Του δώσαμε μερικά χρήματα και μας άφησε να μείνουμε στο σπίτι του. Αφού τη νύχτα μας πήρε χρυσαφικά και ό,τι μας είχε απομείνει, μας πήρε την άλλη μέρα σε μία εκκλησία. Στην εκκλησία θυμάμαι ότι τρεις φορές μας έβγαλαν έξω ώστε να μας σκοτώσουν αλλά παρενέβησαν κάποιοι Βρετανοί στρατιώτες και σωθήκαμε.. υπήρχε και μία γυναίκα. Τότε μας πήγαν για τέσσερις μήνες στην Ηγουμενίτσα, σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης και σε σπίτια κοντά στο λιμάνι, θυμάμαι ακόμα πως ανοιγόκλειναν τις μεγάλες σιδερένιες τους πόρτες. Άνοιγαν τις πόρτες, έπαιρναν νεαρά κορίτσια και τα βίαζαν. Κάποια επέστρεφαν πίσω, κάποια άλλα τα σκότωναν. Ακούγαμε τις κραυγές τους. Εκεί πέθανε μία από τις αδερφές μου από πείνα και έθαψαν ζωντανή μία θεία μου που τα παιδιά της ζούνε ακόμα.»

    Η Ραμπιέ Σεριάνι λέει: «Σκότωσαν τον πατέρα μου. Σκότωσαν τον πεθερό της θείας μου. Τους έστειλαν στο τζαμί της Παραμυθιάς. Είπαν στη θεία μου και σε μερικές άλλες γυναίκες να καθαρίσουν το τζαμί. Όταν πήγαν στο τζαμί, ήταν γεμάτο με ακέφαλα πτώματα. Η θεία μου αναγνώρισε τον αδερφό της από τη μπλούζα που φορούσε. Ήταν ο μοναδικός της αδερφός ανάμεσα σε 5 αδερφές που είχε. Αναγνώρισε τον πεθερό της από ένα χαρακτηριστικό που είχε στις κάλτσες του… Τελικά δεν υπήρχε τίποτα να καθαρίσουν. Τις είχαν πάρει στο τζαμί μόνο για να δουν..»

    «Ήμουν ήδη παντρεμένη για δύο χρόνια όταν σκότωσαν τον εικοσι-πεντάχρονο αδερφό μου και τους δύο αδερφούς του άντρα μου’ τον Σουλεϊμάν, τον Χαμίτ και τον αδερφό μου τον Εκρέμ. Ο ένας ήταν 39 και ο άλλος ήταν 22 χρονών. Μας πήραν και τα 700 πρόβατα που είχαμε…» λέει μία άλλη ηλικιωμένη πλέον γυναίκα (δεν θυμάμαι το όνομα της).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Η Σανιγιέ Μπολλάτι από την Παραμυθιά (Ajdonat) κάηκε ζωντανή ρίχνοντας της οινόπνευμα, αφού πρώτα της έκοψαν τους μαστούς και της έβγαλαν τα μάτια. Ο Ομέρ Μουράτι δολοφονήθηκε, έκοψαν το σώμα του σε κομμάτια και τα περιέφεραν στην Παραμυθιά. Στο σπίτι του Σούλο Τάρι είχαν συγκεντρωθεί περισσότερες από σαράντα γυναίκες. Ο Τσίλι Πόποβα απ’ το χωριό Πόποβο (Αγία Κυριακή) μαζί με μία ομάδα στρατιωτών, μπήκαν στο σπίτι και ξεκίνησαν να βιάζουν τις γυναίκες και τα κορίτσια σε ένα από τα δωμάτια. Οι κραυγές των γυναικών ακούγονταν όλη τη νύχτα. Ο Σέρι Φέιζο, ο Φικρέτ Σούλο Τάρι και άλλοι, δολοφονήθηκαν. Ο Χιλμί Μπεκίρι από τους Φιλιάτες (Filati) χτυπήθηκε μπροστά στα μάτια της οικογένειας του και αφέθηκε στο έδαφος να σφαδάζει. Η οικογένεια του θέλοντας να τον προστατέψουν, τον μετέφεραν στο σπίτι του γιατρού Μαυρουδίου. Έμεινε εκεί για μερικές ώρες αλλά ύστερα ο γιατρός ζήτησε να τον πάρουν. Τον πήγαν στο σπίτι του Στάβρο Μουχατζίρι, και στη συνέχεια στο σπίτι του Σουάιμπ Μέτια, όπου είχαν συγκεντρωθεί και άλλες οικογένειες. Το πληροφορήθηκαν οι Έλληνες παρακρατικοί και πήγαν στο σπίτι και τον σκότωσαν, αφού πρώτα του έβγαλαν τα χρυσά του δόντια με πένσες.

    Ο Μάλο Μούχο, ένας ογδοντάχρονος που για τέσσερα χρόνια είχε μείνει παράλυτος, δολοφονήθηκε. Τον έσφαξαν με ένα μικρό σπαθί μπροστά στη σύζυγο του. Του άνοιξαν το κεφάλι και τα μυαλά του πετάχτηκαν πάνω στη σύζυγο του. Στη συνέχεια διέφυγαν ανενόχλητοι. Ο Αμπντούλ Νούρτσε απήχθη στο Τρικόρυφο (Spatar) και οδηγήθηκε στους Φιλιάτες με τα πόδια και χωρίς παπούτσια, όπου τον έσειραν στους δρόμους της πόλης, και τελικά τον σκότωσαν μπροστά στο σπίτι του Νιδ Ταφότσι. 16 μέλη της οικογένειας του Λίλε Ρουστέμι από τον Άγιο Βλάσιο/Σούβλιασι (Sullashi), κυρίως παιδιά, κατακρεουργήθηκαν χωρίς να επιζήσει κανένας. Ο Τζελάλ Μινίτι από την Παραμυθιά αποκεφαλίστηκε πάνω στο πτώμα του μουφτή Χασάν Αμπντουλλάχου. Ο Σαλί Μουχεντίνι, ο Αμπεντίν Μπάκος, ο Μουχάμμεντ Πρόνια και ο Μάλο Σεϊντίου βασανίστηκαν, τους έκοψαν τα δάχτυλα, τη μήτη, τη γλώσσα και τα δάχτυλα των ποδιών, και ενόσο αυτοί σφάδαζαν από τους πόνους, οι αντάρτες του Ζέρβα χόρευαν και εξυμνούσαν τον αρχηγό τους. Στο τέλος τους σκότωσαν χτυπόντας τους με μαχαίρια και κοφτερά αντικείμενα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Ακολουθεί η περιγραφή του Εσρέφ Χιλμί, κατοίκου της Παραμυθιάς, ο οποίος περιέγραψε τη σφαγή που έγινε στην περιοχή:

    «Την Τρίτη, 27 Ιουνίου 1944, στις 7 το πρωί, οι Έλληνες αντάρτες (του Ζέρβα), υπό τον συνταγματάρχη Κρανιά, τους Χρήστο Σταυρόπουλο, Λευτέρη Στρουγκάρη, και Νικόλαο Τσένο, μπήκαν στην πόλη και η διαταγή δόθηκε: κανένας δεν έπρεπε να ζήσει… Το ίδιο απόγευμα, συνέλλαβαν τους άντρες, τις γυναίκες και τα παιδιά, λες και ήταν κλέφτες. Το επόμενο πρωί όλοι οι άντρες δολοφονήθηκαν. Αφού με κράτησαν φυλακισμένο για τέσσερις ημέρες, με άφησαν να φύγω για να πάω να θάψω τους νεκρούς. Στην περιοχή ‘η εκκλησία του Άη Γιώργη’, αναγνώρισα 5 πτώματα. Οι υπόλοιποι ήταν αδύνατον να αναγνωριστούν, εξαιτίας των βασανιστηρίων που είχαν υποστεί. Τα 5 θύματα που αναγνώρισα ήταν: ο Μετ Τσέρε, ο Σαμί Ασίμι, ο Μαχμούτ Κούπι, ο Άντεμ Μπεκίρι και ο Χακί Μίλε. Δύο ημέρες αργότερα, με έστειλαν στα Βώλια, κοντά στο σπίτι του Δημήτρη Νικολάου, όπου είχαν σκοτώσει 8 ανθρώπους. Δεν μπόρεσα να τους αναγνωρίσω επειδή τους είχαν κόψει κομματάκια. Παντού τριγύρω υπήρχαν πτώματα.

    Μία γυναίκα με το ονοματεπόνυμο Σανιγιέ Μπολλάτι υπέσθη φοβερά βασανιστήρια και την έκαψαν ζωντανή με οινόπνευμα. Αυτή η τραγωδία έγινε την Τετάρτη, ενώ την Παρασκευή το πρωί μεταφέρθηκε από τη μητέρα της και δύο συγχωριανούς κατά διαταγή των παρακρατικών και αφού την κάλυψαν με μία κουβέρτα, την έκρυψαν σε μία αποθήκη ώστε να μην τη δει κανείς. Η καημένη γυναίκα πέθανε 5 ημέρες αργότερα. Το πτώμα της είχε γεμίσει σκουλήκια. Όλα αυτά που αναφέρω εδώ, τα έχω δει με τα μάτια μου.

    Στην αρχή, κρύφτηκα για 5 μέρες σε μία σοφίτα, αλλά με έπιασαν οι μοναρχο-φασίστες και με οδήγησαν μπροστά στον Κρανιά ο οποίος αφού με ρώτησε διάφορα, διέταξε να με φυλακίσουν. Στη φυλακή βρήκα άλλα 380 άτομα, ανάμεσα τους γυναίκες και παιδιά. 120 από αυτούς πέθαναν από την πείνα. Τέσσερα άτομα μαζί με ‘μένα ήμασταν στη φυλακή για 15 ημέρες, μετά απ’ τις οποίες μας μετέφεραν στην Πρέβεζα (Prevezë) και από εκεί στα Γιάννενα (Janinë), όπου μείναμε για 40 ημέρες. Εκεί μας υπέβαλαν απερίγραπτα βασανιστήρια. Απελευθερωθήκαμε ύστερα από την άφιξη στην πόλη των δυνάμεων του ΕΑΜ.»

    Ο Ντερβίς Σούλο από το χωριό Τρικόρυφο (Spatar) στην περιοχή των Φιλιατών (Filati), περιγράφει τη σφαγή στο Τρικόρυφο ως εξής:

    «Το πρωί του Σαββάτου τον Σεπτέμβριο του 1944, συγκέντρωσαν τους κατοίκους μπροστά από το τζαμί του χωριού. Οι στρατιώτες άρχισαν να βιάζουν τις γυναίκες και τα κορίτσια, ακόμα και μεγάλες γυναίκες. Η Πέτσε Τσουλάνι, 50 χρόνων, βιάστηκε, της έκοψαν τα μαλλιά και τα αυτιά της, και στο τέλος τη σκότωσαν στο περιβόλι της, στην περιοχή Μούτσο. Είχαν φέρει στο σπίτι μας την οικογένεια του Σάκο Μπανούσι από την Σκορπιόνα (Skropjona), που αριθμούσαν 8 γυναίκες, άντρες και παιδιά. Αφού βίασαν τις γυναίκες και τις έκοψαν τους μαστούς με μαχαίρια, τους σκότωσαν όλους….

    Στο σπίτι του Νταμίν Μουχαμέτι, δολοφονήθηκαν 5 γυναίκες και 3 παιδιά… Στο σπίτι του Φετίν Μουχαμέτι, βίασαν και βασάνισαν τη Χάνε Ισούφι και μία άλλη γυναίκα… Στο σπίτι του Ντούλε Σερίφι, έκοψαν τα κεφάλια του ογδοντάχρονου Σουλεϊμάν Διμίτσα και της συζύγου του. Στο σπίτι του Μέτο Μπράχο, 20 άτομα, άντρες, γυναίκες και παιδιά, κάηκαν ζωντανοί… Η Κίγιε Νούρτσια, 70 ετών, μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου… Στο αμπέλι του Ζούλε και στον κήπο του Αμπντούλ Νούρτσε, είδα 20 σφαγμένους ανθρώπους. Στο σπίτι του Χατζή Λατίφι, βίασαν την κόρη του Χατζή Γκουλάνι, ενώ στο σπίτι του Μέιντι Μέτο βίασαν την Χάβα Αϊσια και την Νάνο Αράπι την οποία στη συνέχεια σκότωσαν.»

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Η Ελευθερία Μαντά σημειώνει: «Ο αλβανικός πληθυσμός …που δεν είχε περάσει τα σύνορα καταδιώχθηκε απηνώς, τα θύματα υπήρξαν δεκάδες, τα αλβανικά σπίτια λεηκατήθηκαν και παραδόθηκαν στις φλογες και τζαμιά καταστράφηκαν. Για πέντε περίπου ημέρες επικράτησε το χάος και η καταστροφή. Δεκάδες γυναίκες και παιδιά κλείστηκαν στο σχολείο και μόνο χάρη στην παρέμβαση των αξιωματικών της Συμμαχικής Αποστολής και των Ελλήνων κατοίκων που δεν συμφωνούσαν με την τακτική των μονάδων του ΕΔΕΣ διασώθηκαν…» («Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου (1923-2000)», εκδ. ‘Ίδρ.Μελ. Χερσονήσου του Αίμου’ - 2004)

    «Μοναδική θα μείνει, ωστόσο, η αναφορά του βρετανού ταγματάρχη Ουάλας (15.8.1944) για όσα ακολούθησαν την είσοδο του ΕΔΕΣ στα χωριά των Τσάμηδων, το Σεπτέμβριο του 1944. Αν μη τι άλλο, στο πλιάτσικο φέρεται να πρωταγωνιστεί, αν και με αμφιλεγόμενες επιδόσεις, ο ίδιος ο τοπικός εκπρόσωπος του Υψίστου: «Οι αντάρτες επιδόθηκαν σ’ ένα όργιο αντεκδικήσεων, λεηλασιών κι εσκεμμένης καταστροφής των πάντων. Η όμορφη κωμόπολη Μαργαρίτι κάηκε ολοκληρωτικά. Ο μητροπολίτης Παραμυθιάς συμμετείχε στο ψάξιμο των σπιτιών για λάφυρα, βγαίνοντας από ένα σπίτι, ωστόσο, ανακάλυψε ότι το ήδη βαρυφορτωμένο μουλάρι του το είχαν ξαλαφρώσει κάτι αντάρτες«…»», (‘Ιός’-‘Ελευθεροτυπία’, 27/4/2003)

    κ.α.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Αλή Σουλιώτη, αυτά που μας έβαλες ήταν από γνωστό σάιτ των Τσάμηδων. Το κακό είναι ότι είναι γεμάτο με ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΑ αποσπάσματα. Τα άφησα, για να πάρουν μια ιδέα όσοι διαβάζουν αυτήν την ανάρτηση, πως σκέφτονται οι Τσάμηδες και τι γράφουν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σχόλια τα οποία θα περιέχουν Greekenglish, ύβρεις, μειωτικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς δεν θα αναρτώνται.