Ψήφος μεταναστών συνταγματική εκτροπή;

του Πάτροκλου Γεωργιάδη

Είναι επιτρεπτό από το Σύνταγμα να εξομοιώνονται ως προς το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις δημοτικές εκλογές οι μετανάστες με τους άλλους Ευρωπαίους πολίτες;

Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης για τη χορήγηση της ελληνικής ιθαγένειας στους μετανάστες που συμπλήρωσαν 5 χρόνια νόμιμης διαμονής στη χώρα και για την αναγνώριση σε αυτούς δικαιώματος ψήφου στις προσέχεις αυτοδιοικητικές εκλογές βρίσκεται πλέον στην τελική ευθεία για την κατάθεσή του στη Βουλή. Η δημόσια διαβούλευση ολοκληρώθηκε και το αρμόδιο υπουργείο αφήνει να διαρρεύσει ότι τελικά δεν θα υπάρξουν αλλαγές στους βασικούς άξονες της νομοθετικής του πρωτοβουλίας. Το θέμα είναι, όμως, ότι η κυβέρνηση εξακολουθεί να κλείνει τα αφτιά της όχι πλέον μόνο στις έντονες αντιδράσεις της συντριπτικής πλειοψηφίας της κοινωνίας, που καταγράφηκαν τόσο μέσα από τη διαβούλευση όσο και μέσα από τις δημοσκοπήσεις, αλλά και στις παραινέσεις των ίδιων των συμβούλων της, των ανθρώπων στους οποίους εκείνη προσέφυγε για να κάνει σωστά τη δουλειά της, διαφυλάσσοντας πλήρως τους θεσμούς.

Και όταν οι άνθρωποι αυτοί είναι έγκριτοι συνταγματολόγοι, με διεθνώς αναγνωρισμένο έργο και αδιαμφισβήτητη εμπειρία στα θέματα αυτά, όπως ο καθηγητής Δημήτρης Τσάτσος, ιδρυτής και επίτιμος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Συνταγματικού Δικαίου, ο οποίος, μάλιστα, ανέλαβε την υποστήριξη των επιστημονικών επιτροπών που θα ασχοληθούν με τις μεταρρυθμίσεις που προωθεί το υπουργείο Εσωτερικών, τότε ο προβληματισμός που γεννάται είναι ακόμη μεγαλύτερος.

Πιο συγκεκριμένα, αν ανατρέξουμε στο Συνταγματικό Δίκαιο του κ. Δ. Τσάτσου και ειδικότερα στον τόμο Γ΄, Θεμελιώδη Δικαιώματα, 1988, σελ. 164, βλέπουμε να αναπτύσσεται ......
επιστημονικός προβληματισμός σχετικά με το αν φορείς των πολιτικών δικαιωμάτων, σύμφωνα με το Σύνταγμα, είναι μόνο Έλληνες πολίτες ή αν μπορούν να είναι και αλλοδαποί.

Στον επιστημονικό διάλογο ο καθηγητής Τσάτσος παίρνει σαφώς θέση υπέρ της αντισυνταγματικότητας του δικαιώματος ψήφου των μεταναστών στις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως φαίνεται και από το σχετικό απόσπασμα:
Και συνεχίζει ο καθηγητής την επιχειρηματολογία του, λέγοντας ότι

«Ο Γ. Βλάχος (σ. 59-60), βασιζόμενος στη διατύπωση του άρθρου 102 § 2 που δεν μνημονεύει την ιδιότητα του “Έλληνα πολίτη” ως προϋπόθεση άσκησης του εκλογικού δικαιώματος στο επίπεδο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δέχεται πως φορέας αυτού του δικαιώματος είναι και ο αλλοδαπός. Αντίθετα, εμείς πιστεύουμε πως το Σύνταγμα και αυτό το δικαίωμα το επεφύλαξε μόνο στους Έλληνες πολίτες».

Καταλήγει, λοιπόν, ο έγκριτος σύμβουλος του κ. Ραγκούση:

«αυτό προκύπτει και από το άρθρο 29 § 1 του Συντάγματος (δικαίωμα ίδρυσης και συμμετοχής σε πολιτικά κόμματα) που ρητά ισχύει μόνο για τους Έλληνες πολίτες». Και τούτο διότι «συμμετοχή στις δημοτικές εκλογές έξω από την αντιπαράθεση των πολιτικών κομμάτων μόνο θεωρητικά είναι νοητή στην Ελλάδα και μόνο στη βάση της παραγνώρισης της πολιτικής πραγματικότητας».

Κατόπιν αυτών, είναι άξιο απορίας πώς προχωρά η κυβέρνηση στην καθιέρωση του δικαιώματος ψήφου για τους μετανάστες, όταν έχει τόσο ισχυρές και αξιόπιστες αντιδράσεις στους κόλπους της. Όταν οι ίδιοι οι σύμβουλοί της, που, αν μη τι άλλο, δεν έχουν άλλου είδους πολιτικά κίνητρα, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την επαπειλούμενη συνταγματική εκτροπή. Αλλά και περαιτέρω, είναι επιτρεπτό από το Σύνταγμα να εξομοιώνονται ως προς το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις δημοτικές εκλογές οι μετανάστες με τους άλλους Ευρωπαίους πολίτες, οι οποίοι έχουν αποκτήσει το δικαίωμα αυτό στο πλαίσιο της καθιέρωσης της ευρωπαϊκής ιθαγένειας με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ; Μπορεί, π.χ., ένας μετανάστης να ασκεί δημόσια εξουσία εκλεγόμενος δημοτικός σύμβουλος σε ένα μεγάλο δήμο, από αυτούς που θα προκύψουν βάσει του σχεδίου «Καλλικράτης»; Δεν είμαστε νομικοί, αλλά για ορισμένα ερωτήματα όπως τα παραπάνω δεν χρειάζεται να είναι κάποιος συνταγματολόγος για να δώσει πειστικές απαντήσεις.

«Η αναγνώριση τέτοιων δικαιωμάτων στους αλλοδαπούς προϋποθέτει συνταγματική μεταβολή. Τελικά, η συνταγματική μεταβολή, που θα ήταν αναγκαία για την αναγνώριση ενός τέτοιου δικαιώματος για τους αλλοδαπούς, δεν συντελέσθηκε. Η σχετική συζήτηση, όμως, έκανε πολύ ορατή τη σχέση του ρόλου που το Σύνταγμα αναγνωρίζει στον άνθρωπο που μετέχει στις κοινωνικοπολιτικές διαδικασίες με τον πραγματικό ρόλο που ο άνθρωπος διαδραματίζει στις οικονομικές διαδικασίες ενός κοινωνικού συνόλου».

Το βέβαιο είναι, πάντως, πως η εμπειρία αποδεικνύει ότι κάθε πολιτική πρωτοβουλία που έχει αναληφθεί ως σήμερα ενάντια στην κοινωνία και την πλειοψηφία της επιστημονικής κοινότητας ακόμη κι αν γίνει νόμος του κράτους δεν καταφέρνει να εφαρμοστεί τελικά στην πράξη και να μακροημερεύσει.

Πηγή:Επίκαιρα