Τα συμπεράσματα του γλωσσολόγου O'Mologni για το Abecedar και τις Σλαβικές διαλέκτους στην Μακεδονία

Το μόνο ζήτημα στο οποίο οι ειλικρινείς ελληνικές προθέσεις μπορούσαν να αμφισβητηθούν υπήρξε η χρήση του λατινικού αλφάβητου στο Abecedar. Οι Έλληνες αξιωματούχοι ισχυρίστηκαν ότι αυτό είχε γίνει, γιατί η λατινική υπήρξε αναμφισβήτητα η πλέον διαδεδομένη και εύκολη γλωσσά. Επικαλέστηκαν, μάλιστα, το γεγονός ότι υπήρχαν και άλλες σλαβικές γλώσσες, όπως η πολωνική και η τσεχική, που είχαν γραφεί στο λατινικό αλφάβητο.[26] Ωστόσο περισσότερο αληθοφανής πρέπει να είναι ο ισχυρισμός πως με τη χρησιμοποίηση του λατινικού αλφάβητου η Ελλάδα επιχείρησε να περιορίσει την επιρροή της Σερβίας και της Βουλγαρίας στους σλαβόφωνους της ελληνικής Μακεδονίας. Στα τέλη του 1925 ένας επιστήμονας ειδικός σε γλωσσολογικά ζητήματα, ο O'Mologni, κλήθηκε από την Κ,τ.Ε. να αποφανθεί σχετικά με το ζήτημα του αλφαβηταρίου. Ο O'Mologni υπέβαλε μια έκθεση με τον τίτλο «Меmогапdum regarding the introduction by the Greek Government into the schools of Macedonia the Abecedar Enclosed», στην οποία διατύπωνε τις παρατηρήσεις του για το αλφαβητάριο.[27] Ο O'Mologni υπογράμμισε τα εξής:

• Δεν υπήρχε ενιαία μακεδονική διάλεκτος,
• οι διάλεκτοι που υπήρχαν στη Μακεδονία έμοιαζαν τόσο με τη σερβική, όσο και με τη βουλγαρική γλώσσα,
• το γεγονός ότι ένας κάτοικος της Μακεδονίας ήταν φυλετικά Βούλγαρος δεν σήμαινε απαραιτήτως ότι η μητρική του γλώσσα ήταν η βουλγαρική ή ένας τύπος της βουλγαρικής. Μπορούσε να είναι η ελληνική, ακόμη και η τουρκική.
• η Ελλάδα, προκειμένου να αποφύγει τη διένεξη των Σέρβων και Βουλγάρων γλωσσολόγων, χρησιμοποίησε την τοπική μακεδονική διάλεκτο, αποσκοπώντας παράλληλα να εδραιώσει τη θέση της σε μια περιοχή που για πολιτικούς και διοικητικούς λόγους ήταν η πλέον ευαίσθητη και
• το γλωσσολογικό ζήτημα της Μακεδονίας συνδεόταν με πολιτικές επιδιώξεις.

Αμέσως μετά, ο O'Mologni προχώρησε στην εξέταση του ίδιου του Abecedar. Στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι απουσίαζε οποιαδήποτε ελληνική επιρροή στο ζήτημα της φωνητικής του αλφαβηταρίου, η οποία ήταν καθαρά σλαβική. Το γεγονός αυτό, υπογράμμισε ο O'Mologni, ήταν πολύ σημαντικό αν ληφθεί υπόψη ότι οι Οθωμανοί χρησιμοποιούσαν, από τις αρχές κιόλας του 19ου αιώνα, την ελληνική γλώσσα για να δίνουν οδηγίες στα σχολεία της Μακεδονίας και ότι μεγάλο τμήμα του πληθυσμού γνώριζε τα ελληνικά. Όσον αφορά το ζήτημα της χρησιμοποίησης του λατινικού αλφάβητου, ο O'Mologni αμφισβήτησε τους ελληνικούς ισχυρισμούς και υποστήριξε ότι οι λόγοι ήταν κυρίως πολιτικοί, καθώς η Ελλάδα επιδίωκε να απαλλάξει την περιοχή από τη σλαβική επιρροή. Συνοψίζοντας, ο O'Mologni υποστήριξε ότι το Abecedar δεν ήταν τμήμα της ελληνικής προπαγάνδας, αλλά πράγματι μια επιβεβαίωση των καλών προθέσεων της Ελλάδας στο ζήτημα της σλαβόφωνης μειονότητας. Τέλος, η έκθεση του O'Mologni επικρότησε σε γενικές αρχές την ενέργεια της Ελλάδας, καθώς αποδέχθηκε τις ειλικρινείς προθέσεις της ελληνικής πλευράς για σεβασμό των μειονοτικών δικαιωμάτων των σλαβόφωνων.

ΠΗΓΉ: Ιάκωβος Μιχαηλίδης, «Μειονοτικές ευαισθησίες και εκπαιδευτικά προβλήξματα: Η περίπτωση του Abecedar», στο «Γλώσσες, αλφάβητα και εθνική ιδεολογία στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια» των εκδόσεων κριτική(1999)